“‘Een dader zal nooit schuldinzicht hebben’, dat heeft de paus letterlijk gezegd.” Aan het woord: Gert Verstraete (50) uit Ieper. Samen met veertien slachtoffers van seksueel misbruik trok hij naar Rome om er in gesprek te gaan met paus Leo XIV over het seksuele misbruik, de aanpak of het gebrek eraan binnen de Belgische kerk. Rudi, de broer van Gert, werd in 1985 misbruikt door de Poperingse godsdienstleraar M.V. die later diaken werd in Vlamertinge.
Rudi Verstraete werd op 14-jarige leeftijd driemaal misbruikt door M.V. die toen godsdienstleraar was. M.V. werd voor de rechter in Ieper gebracht en kreeg opschorting van straf voor een periode van drie jaar. De man werd wel schuldig bevonden, maar kreeg geen straf. In beroep werd de periode van opschorting verlengd tot vijf jaar. Hij kreeg geen omgangsverbod met kinderen en kon daardoor weer aan de slag gaan als leraar. Nadat M.V. voor de rechter was gekomen, wijdde de toenmalige Brugse bisschop Roger Vangheluwe de man nog tot diaken in Vlamertinge. Op 21-jarige leeftijd stapte Rudi uit het leven.?
“Mijn broer was kapot door het misbruik. Nadien had hij geen leven meer. Hij voelde zich vuil, tot niets of niemand aangetrokken”, vertelt Gert. Met zijn partner Wouter Debels en hun kinderen Mateo en Esmée woont hij in Ieper en werkt als contextbegeleider in De Pinker in De Lovie.
Psychiatrisch centrum
“Ik was 14 toen mijn broer zelfmoord pleegde. De impact op ons gezin, voor en na zijn overlijden, was enorm. Ik zat in mijn puberteit en elk weekend gingen mijn ouders naar het psychiatrisch centrum waar mijn broer opgenomen was. Ik bleef toen bij mijn grootmoeder, een gouden vrouw. Toen ik 18 jaar werd, heb ik onze advocaat gevraagd om alle dossiers en verslagen te mogen lezen. Ik wilde de situatie beter begrijpen. Nog meer opkomen voor mijn broer en voorkomen dat iemand dit ooit nog zou meemaken, groeide daarna.”
“‘Een dader zal nooit schuldinzicht hebben’, dat heeft de paus letterlijk gezegd”
Pas in 2010 werd Rudi als slachtoffer erkend, toen Roger Vangeheluwe betrokken bleek bij een pedofilieschandaal. Gert zijn ouders kregen een schadevergoeding van 7.500 euro en spreekverbod. Rudi’s dader werd toen als diaken ontslagen. Pas 42 jaar na de start van het misbruik werd er overgegaan tot de laïcisering – de onttrekking van de geestelijke titel – van de diaken. “Niet te snappen dat het zolang heeft geduurd én dat de diaken hiervoor zelf toestemming moest geven. Ik ging in gesprek met bisschop Lode Aerts, omdat ik hierover meer wilde weten.”?
Bezoek aan de paus
Gert meldde zich enkele jaren geleden aan om aanwezig te kunnen zijn bij het gesprek met paus Franciscus dat in 2024 zou plaatsvinden. Tot een gesprek is het toen echter nooit gekomen. De ontmoeting werd verplaatst naar 8 november 2025 met paus Leo XIV. “Ik werd eerst niet gekozen en dat was zeker een ontgoocheling. Maar omdat er twee slachtoffers uit de gekozen groep afhaakten, kreeg ik alsnog de kans om nu mee te reizen. Ik wist pas de dag voor vertrek dat ik naar Rome mee mocht, dus het werd snel schakelen. We werden ontvangen door Geert Morlion, priester en rector aan het Belgisch Pauselijk College in Rome.”? Geert Morlion werd geboren in Poperinge, maar is afkomstig van Pollinkhove en was voor zijn functie in Rome deken in Kortrijk.
“De dag voor de ontmoeting met de paus gingen we langs bij de Pauselijke Commissie. In hun verslag van 2025 staat te lezen dat de Belgische Kerk goed omgaat met de slachtoffers. Pas na het opstellen van dat verslag werd in gesprek gegaan met de slachtoffers. Dat is een grote tekortkoming en dat hebben we daar toen ook aangehaald. Wat doet de Belgische kerk nu voor de slachtoffers? Er werd een opvangpunt opgericht, maar het is jammer dat dit vanuit de kerk komt. Voor veel slachtoffers is dat een struikelblok. Een écht luisterend oor ontbreekt nog steeds”, benadrukt Gert.?
Emotioneel gestoord
De groep Belgische slachtoffers mocht ook in gesprek gaan met priester en professoren Peter Beer en Hans Zolner. “Zij noemen onze bisschoppen ‘emotioneel gestoord’. Ze hameren erop om met jonge seminaristen een open dialoog te voeren over seksualiteit”, legt Gert uit.?
Tijdens het gesprek met de paus bleef de stoel naast Gert leeg, als symbool voor de overledenen. “Die lege stoel gaf me rillingen toen ik er per toeval naast werd gezet. Ik denk dat mijn broer trots zou zijn dat ik deze strijd voer”, zegt Gert. “De paus was voorzichtig in zijn woordkeuze. Hij wilde geen beloftes maken die hij mogelijk niet kan waarmaken. Toen in het gesprek ‘vergiffenis’ aan bod kwam, ben ik even persoonlijk in dialoog gegaan. Mijn boosheid is dat de dader van mijn broer verder gaat met zijn leven. Hij heeft geen schuldbesef. Een tijdje geleden zag ik hem tijdens een familiefeest waar ik tijdens het weekend werk. Hij danste de hele namiddag zonder zorgen. Rudi werd 42 jaar geleden misbruikt en zelfs na het misbruik werd zijn dader nog tot diaken gewijd. Vergeving kan niet meer voor mij. Zijn kinderen neem ik absoluut niets kwalijk. Zij zijn niet verantwoordelijk voor zijn daden”, aldus Gert.
“‘Een dader zal nooit schuldinzicht hebben’, zei de paus letterlijk. “Hij kreeg al verschillende slachtoffers over de vloer. Elk woord van ieder slachtoffer neemt hij, zelfs zonder enig bewijs, voor waar. We merken dat er nog altijd een taboe rond seksueel misbruik hangt. Het moet nog meer bespreekbaar, zonder vooroordelen, gemaakt worden.”
Excuses
“De paus heeft tweemaal zijn excuses aangeboden voor wat de slachtoffers is overkomen, iets dat in België nog steeds wat ontbreekt. Hij voelt zich verantwoordelijk voor wat er is gebeurd. Ik heb de indruk dat hij verandering wil brengen. Ik zou ontgoocheld zijn als alles bij loze beloften zou blijven, maar die indruk heb ik niet”, legt Gert uit. “We wilden ook het financiële aspect bespreken. Elk slachtoffer krijgt 3.000 euro. Dat vond hij te laag. Er werd ook 1 miljoen euro gevraagd, maar dat vond hij te hoog. Hij vindt het de verantwoordelijkheid van de Belgische kerk om tegemoet te komen aan de kosten voor psychologische hulp. Hij beloofde alvast om in dialoog te gaan met de Belgische bisschoppen. Ten slotte wilden we het aspect ‘nooit meer’ aanhalen. We willen dat dit nooit meer kan gebeuren. Het duurde 40 jaar voor de dader zijn ambt werd afgenomen. De laïcisatie moet sneller gebeuren. Van het biechten moeten we eigenlijk ook af, dat werkt de zwijgcultuur in de hand. Er is meer transparantie nodig.”?
Geschiedenis schrijven
“Ik wilde me tijdens de ontmoeting nederig opstellen en op een respectvolle manier overbrengen dat het in België krioelt van slachtoffers. Ik wilde hem wakker schudden dat ons gezin levenslang getekend is door het misbruik. Hij besefte dat. Tijdens mijn persoonlijk gesprek – bij aankomst – heb ik hem verteld dat mijn broer zelfmoord pleegde. De paus vertelde me dat hij in zijn naaste kring hiermee ook werd geconfronteerd. Hij keek mij recht in de ogen en ik zag oprechtheid”, zegt Gert eerlijk.?
“Iemand zei me ‘je hebt geschiedenis geschreven’. Ik hoop dat het waar is en dat we vooruitgaan. Sommigen laten uitschijnen dat ik ‘het licht’ heb gezien in Rome, maar dat is absoluut niet het geval. Ik blijf kritisch en ik zal blijven druk uitvoeren. Ik heb het gevoel dat ze verandering willen brengen en ik hoop dat we op weg zijn naar een betere samenwerking.” Elk slachtoffer kreeg na het bezoek een paternoster van de paus.??
Wie met vragen zit rond zelfdoding, kan terecht bij de Zelfmoordlijn op het gratis nummer 1813 en op de website www.zelfmoordlijn1813.be
The post “De paus heeft tweemaal zijn excuses aangeboden”: Gert (50) verloor zijn broer na seksueel misbruik door godsdienstleraar en mocht nu de paus ontmoeten is provided by KW.be.
