Onze boeren zijn bang van een wit beestje dat massaal oprukt vanuit het buitenland. “Na de Fransen en Nederlanders kunnen ook wij ze niet meer bestrijden”, waarschuwt Danny Metsu die vreest voor zijn spruitjes, broccoli en bloemkolen. “Zelfs in de dorpskernen en stadscentra zien we ‘witte spoken’ opduiken.”
Een onschuldig ogend wit vliegje bezorgt boeren kopzorgen. In de Westhoek ziet Danny Metsu (57) ze in grote getale oprukken vanuit het noorden van Frankrijk. “Ik ben de derde generatie op dit bedrijf in het Ieperse Vlamertinge en specialiseer me in groenten. De grote aantallen en witte kleur geven dit beestje al een bijnaam: ‘witte sneeuw’. Deze bladluis doet meer dan parasiteren. Hij zuigt niet alleen sap uit de bladeren, waardoor de plant verzwakt, maar brengt ook schimmelziektes mee en zet massaal uitwerpselen af. Ze maken mijn spruiten vuil en dus onverkoopbaar op de versmarkt. De diepvriesindustrie is een optie, maar dan moeten we de oogst wassen. Extra kosten, water, energie en vervuiling.”
Wit, zwart en geel
“Het beestje breekt de laatste jaren fel door vanuit Frankrijk en Nederland omdat het middelengebruik wordt beknot. Het gaat om de insecticide spirotetramat. Net verboden in Frankrijk en kijk naar de impact hier.” Danny wandelt door zijn spruiten. Bij elke stap vliegen witte wolkjes op. Hij draait enkele bladeren om. Ze zien wit, geel en zwart. “Wit schimmelpluis, zwarte uitwerpselen en vergeelde bladeren. Het verergert met de dag. We verliezen nu al kwaliteit door de witte golf uit Frankrijk, terwijl wij nog spirotetramat gebruikten. Nu mogen ook Vlaamse boeren dit niet meer gebruiken van Europa. Ons enig goeie bestrijdingsmiddel zijn we kwijt. We maken ons grote zorgen.”
Steeds noordelijker
Het probleem gaat over de tongen in het schepencollege van Team Ieper. Danny is er schepen, net als landbouwer en loonwerker Miguel Gheysens die zich specialiseert in gewasbescherming. “Het gaat om de kaswittevlieg”, aldus Miguel. “Dit insect gedijt steeds noordelijker. De laatste weken, bij stil weer en warme temperaturen gaan de volwassen witte vliegen uitzwermen, op zoek naar nieuwe waardplanten. Ze zijn verzot op koolgewassen, zoals spruitkool en in mindere mate bloemkool. Deze plaaginsect, afkomstig uit de kassenteelt, heeft het graag gematigd warm. Het beestje vormt al vele jaren een probleem in het noorden van Frankrijk bij de teelt van spruitkool, voornamelijk omdat ze vermeerderen en overwinteren in koolzaad.”
Schimmels
“Volwassen vliegen leggen eitjes af langs de onderkant van de nieuwe bladeren in de kop van de plant”, duidt Miguel. “De uitgekomen larven zuigen erg veel sap op uit de plant omwille van de behoefte aan eiwitten. In dat sap zitten veel suikers die ze uitscheiden. Dit trekt schimmels aan en zorgt voor roetdauw op het gewas. Hun natuurlijke vijanden zijn de sluipwespen, roofwantsen, roofmijten, lieveheersbeestjes en spinnen, maar door hun korte levenscyclus van 15 tot 40 dagen — afhankelijk van de temperatuur, is natuurlijke bestrijding in volle veld onvoldoende. Je kunt het eigenlijk een invasieve soort noemen. Slechts enkele vroeg in te zetten insecticiden bieden een oplossing.”
Giftig voor bijen
“Binnen de gewasbescherming in spruitkool hadden we tot voor kort de stof spirotetramat, maar omwille van giftigheid voor ongewervelde waterdieren en bijen is de stof uit de handel gehaald op Europees niveau. De intrekkingsdatum was 30 oktober 2025. Het gebruik werd dit jaar dus al vermeden omwille van mogelijke exportproblemen in de nabije toekomst van diepvriesgroenten.”
“Lange, warme en droge periodes zorgen voor weinig groei en sapstroom binnenin de plant waardoor systemische middelen zoals spirotetramat ook niet genoeg omgezet en getransporteerd worden en hun werking verliezen. Het is dus een tweeledig probleem.”
Mooie groente wordt moeilijk
“Het beestje komt ook voor in de vele bloemenvelden, een agromilieumaatregel met vergoeding”, vervolgt Miguel. “Daar staan ook waardplanten, waardoor het zich de hele zomer heeft kunnen vermeerderen. Nu die planten einde groei zijn en afsterven, vliegen massale kolonies uit.”
“Dit alles belooft niks goeds voor de spruitkoolteelt van volgend jaar. Met het opwarmend klimaat en steeds minder actieve stoffen wordt het in de traditionele landbouw steeds moeilijker nog een mooie groente te produceren.”
Danny vreest niet alleen voor zijn spruitjes. “Deze bladluis heeft een impact op alle koolsoorten, zoals broccoli en bloemkool, en graangewassen. De beestjes gaan via onze machines mee tot in de hangaar. Wij kunnen ons niet permitteren dat er bladluizen in de folie blijven zitten voor de broccoli naar de winkel vertrekt. Dat is onverkoopbaar. De consument ziet dat niet graag, iedereen wil een mooi stuk groente op hun bord.”
Contactmiddelen?
“Wij, boeren, werkten al met gesofisticeerde machines, minimale dosissen en veiligheidstermijnen. Toch moeten we met minder fytoproducten dezelfde kwaliteit garanderen. Op vlak van bestrijding resten ons nog de contactmiddelen, maar dat is meer werk voor minder resultaat: frequenter terugkeren naar het veld om duurdere bespuitingen uit te voeren die weinig uithalen.”
“We investeerden in machines, loodsen en frigo’s. Een switch naar andere teelten kan dus niet zomaar. Intussen werk ik al zeven jaar met de vierde generatie: mijn dochter en schoonzoon. Het is de bedoeling dat ze het volledig bedrijf overnemen en ook nog een toekomst hebben.”
Witte spoken
“Trouwens, die groenbemesters — verplicht door Europa — zijn een kwekerij voor bladluizen die door de klimaatopwarming niet meer doodvriezen. Mede door de recente warmte was het in de Westhoek nog nooit zo erg. Iedereen spreekt erover. Zelfs in de dorpskernen en stadscentra zien de burgers ‘witte spoken’ opduiken. Als het zo verder gaat, krijgen we witte sneeuw over heel Vlaanderen. En zwarte sneeuw voor de boeren. Ik hoop dat het gezonde boerenverstand eens gaat zegevieren in het hoger beleid.” (TP)
The post Danny (57) vreest voor zijn spruiten nu wit beestje massaal oprukt vanuit buitenland: “Ook onze boeren kunnen ze niet meer bestrijden” is provided by KW.be.
