Het iconische gebouw in de Kortrijkse Kapucijnenstraat, in de volksmond de Penta, blaast vijftig kaarsjes uit. Ooit het allereerste multiplex van België, vandaag het kloppende hart van kunstencentrum BUDA. Donderdagavond 2 oktober werd de verjaardag feestelijk ingezet met een toost, woord en muziek, en een blik vooruit op de volgende decennia.
De Budascoop is één van die gebouwen die je niet onopgemerkt voorbijwandelt. “Een betonnen blok in brutalisme, maar tegelijk een toonbeeld van vernieuwing. Een brutalistische beauty”, zegt BUDA-directeur Kristof Jonckheere. “We vieren vandaag niet alleen vijftig jaar architectuur, maar ook vijftig jaar vol verhalen van bezoekers, artiesten en filmliefhebbers.”
Burgemeester Ruth Vandenberghe blikte terug op een halve eeuw geschiedenis. “De Penta was de allereerste multiplex van ons land: vijf zalen onder één dak, met een filmoperator die vanop één centrale plek de projecties kon bedienen. Het was een icoon van innovatie en tegelijk een landmark in onze stad.”
Van Pentascoop naar Budascoop
Op 13 maart 1975 opende het echtpaar Albert Bert en Marie-Jeanne Vereecke de Pentascoop. Filmrecensent Jo Röpcke van de BRT legde er zelf de eerste steen en sprak bij de opening over een unicum in België. Die eerste dagen draaiden er kaskrakers als The Towering Inferno en James Bond’s The Man with the Golden Gun. De zalen zaten stampvol, een succes dat twee decennia zou duren.
De Pentascoop was meer dan een bioscoop: het veranderde de Kapucijnenstraat in een levendig uitgaanskwartier. De buurt die ooit bekendstond als achterbuurt, groeide in de jaren zeventig en tachtig uit tot de Rue de la Soif, een bruisend centrum van cafés, restaurants en vertier. Ook vele filmsterren zakten af naar Kortrijk: van Jacques Tati tot Deborah Shelton en Anthony Perkins, maar evengoed Vlaamse iconen als Gaston & Leo of Urbanus.
In 1997 verhuisde de familie Bert de bioscoopwerking naar Hoog-Kortrijk, waar Kinepolis opende. De Penta viel stil, tot kunstencentrum Limelight het gebouw hergebruikte voor alternatieve film. Na renovatie werd de Budascoop in 2006 officieel geopend: drie filmzalen en twee podiumzalen, in handen van kunstencentrum BUDA.
Kunst en cinema onder één dak
Vandaag is de Budascoop het grootste werkhuis voor kunstenaars in Vlaanderen. Jaarlijks vinden er zo’n 2.700 activiteiten plaats en krijgt BUDA ruim 300 aanvragen voor residenties. “Met 85.000 bezoekers per jaar en tachtig artiesten die hier hun voorstellingen voorbereiden, is dit gebouw een levendige werkplek én ontmoetingsruimte”, zegt schepen van Cultuur Felix De Clerck.
Naast arthousefilms en familiefilms biedt BUDA ook festivals, dansvoorstellingen en debatten. Partners Passerelle en PERPLX vullen de werking aan met podiumkunst en circus. De Budascoop is intussen ook een sociaal ankerpunt: via projecten als cineMAATjes vinden kinderen uit kwetsbare gezinnen hun weg naar film en cultuur.
Feestweekend met film en dans
Het jubileumjaar wordt gevierd met een feestprogramma. Op donderdagavond 2 oktober werd er getoost met burgemeester en schepen, gevolgd door de voorstelling I’m not done van Simon Baetens, intieme podiumpresentaties door Passerelle en PERPLX, en een slotfeest met dj’s.
Tot en met zondag 5 oktober staan er nog verschillende activiteiten op het programma. Blikvanger is de brutalistische dansvoorstelling BRUT van Kinga Jaczewska, een ode aan beton en beweging. Daarnaast kunnen filmliefhebbers genieten van een selectie iconische 35mm-films, van Chicken Run tot Drive, Magnolia en Das Weisse Band.
20 jaar Budascoop
De Budascoop kijkt niet alleen terug, maar ook vooruit. Begin juni 2026 viert het filmhuis van kunstencentrum BUDA haar twintigste verjaardag. Met de steun van de Koning Boudewijnstichting wordt het gebouw toegankelijker. Daarnaast haalt Kunstencentrum BUDA 366.000 euro Vlaamse investeringssubsidies binnen voor het verduurzamen van Budascoop.
Tijdlijn Penta/Budascoop
13 maart 1975 – Opening van de Pentascoop, het eerste multiplex van België, door Albert Bert en Marie-Jeanne Vereecke.Jaren ’70-’80 – Glorieperiode: Hollywoodkaskrakers, Vlaamse sterren en een bruisende Kapucijnenstraat.1997 – Bioscoopwerking verhuist naar Hoog-Kortrijk, waar Kinepolis opent.2000 – Kunstencentrum Limelight neemt de draad op met alternatieve film.2006 – Officiële heropening als Budascoop met drie film- en twee podiumzalen, in beheer van kunstencentrum BUDA.2025 – Vijftig jaar later: Budascoop is een bruisend kunsthuis met 85.000 bezoekers per jaar en internationaal gerespecteerde residentiewerking.
The post Vijftig jaar Penta/Budascoop: “De Penta was de allereerste multiplex van ons land” is provided by KW.be.
