Binnenkort lopen onze klaslokalen weer vol, en die zien er niet meer hetzelfde uit als tien jaar geleden. Het aantal niet-Belgische leerlingen in West-Vlaamse scholen is het afgelopen decennium verdubbeld. Dat zorgt voor uitdagingen én kansen, ondervinden ze ook in basisschool Het Kleurenpalet. Meer dan 6 op de 10 leerlingen heeft er een andere nationaliteit. “De meest voorkomende misvatting is dat het niveau lager zou liggen”, aldus directeur Stein Meert.
Onze klaslokalen worden steeds multicultureler. Van de 200.204 leerlingen die vorig schooljaar in een West-Vlaamse klas zaten, heeft een kleine 10 procent niet de Belgische nationaliteit. Dat is het laagste percentage van Vlaanderen, maar wel een verdubbeling ten opzichte van tien jaar geleden. West-Vlaanderen telt ondertussen exact 50 scholen waar minstens een kwart van de leerlingen een andere dan de Belgische nationaliteit heeft. Tien jaar geleden waren dat nog maar 18 scholen. (lees verder onder de grafiek)
Er zijn vijf scholen waar zelfs meer buitenlandse dan Belgische kinderen in de klas zitten, zoals Vrije Basisschool Het Kleurenpalet in Brugge. 62 procent van de 273 leerlingen hebben niet de Belgische nationaliteit, wat Het Kleurenpalet de meest multiculturele school van onze provincie maakt. “Daar schrik ik niet van”, lacht directeur Stein Meert.
Lees ook: OPINIE – Ook anderstalige kinderen hebben dromen en talenten
“Nieuwkomers hebben altijd al snel hun weg naar onze school gevonden, maar sinds de oorlog in Oekraïne is die trend nog sterker geworden. We hebben toen tijdens die eerste zomer zelfs twee containerklassen laten bijbouwen om extra klassen te kunnen voorzien.”
Solidariteit
Het Kleurenpalet telt kleuters en lagereschoolkinderen van meer dan 20 verschillende nationaliteiten, wat zowel voordelen als uitdagingen met zich meebrengt. “Wij zijn een zeer warme, familiale en zorgzame school. De mix van culturen verrijkt het wereldbeeld van onze scholieren en er is ontzettend veel onderlinge solidariteit als iemand wat extra hulp nodig heeft”, aldus de directeur.
“Klasgroepen met een mix aan nationaliteiten kunnen elkaar net versterken”
“De taalbarrière maakt communicatie met de ouders dan weer moeilijker, al bestaan er intussen heel wat hulpmiddelen om die te overbruggen. Wanneer er nieuwe gezichten zijn die nog geen woord Nederlands kunnen, is er altijd wel al een klasgenootje dat tolk kan spelen. Voor de leerkrachten vergt het natuurlijk wel veel energie, zeker ook om onze cultuur en gewoontes aan te leren.” (lees verder onder de grafiek)
Onderwijsexpert Pedro De Bruyckere erkent dat deze tendens de job van leerkrachten niet gemakkelijker maakt. “Lesgeven aan homogene groepen is gewoon gemakkelijker. Multiculturele scholen kampen daarom vaak met een personeelstekort, wat voor een vicieuze cirkel kan zorgen.”
“Nochtans weten we uit onderzoek dat heterogene klassen net méér leerkansen bieden. Wanneer dat goed wordt aangepakt, kunnen groepen met een mix aan nationaliteiten elkaar net versterken. Daarnaast worden jongeren zo al vroeg voorbereid op de echte wereld. Limburg is daar al veel sterker in. Door hun geschiedenis van arbeidsmigratie weten scholen daar al veel beter hoe ze moeten omgaan met kleurrijke klaslokalen. West-Vlaanderen komt een beetje achter op dat vlak.”
Misvatting
Een extra uitdaging voor scholen met veel niet-Belgische leerlingen: ouders van autochtone kinderen overtuigen dat hun school nog altijd de beste keuze is. “De instroom van Belgische kindjes daalt inderdaad”, merkt directeur Stein Meert.
“De meest voorkomende misvatting is dat het niveau lager zou liggen in een school met veel anderstaligen, maar dat is zeker niet zo zwart-wit. Wij zien heel veel oud-leerlingen mooie diploma’s halen in hun latere schoolcarrière. Door ons doelpubliek hebben wij extra lestijden en zorgleerkrachten, die zijn er dus ook voor Nederlandstalige kinderen die wat extra aandacht kunnen gebruiken.” (lees verder onder de grafiek)
Niet onbelangrijk: de 18.380 niet-Belgische leerlingen op onze schoolbanken kunnen zeer diverse achtergronden hebben en in sommige gevallen ook gewoon Nederlands spreken. Kinderen van buitenlandse hoogopgeleiden die hier in de industrie komen werken, Nederlandse of Franse jongeren die net over de grens school lopen, kinderen van Oost-Europese arbeidsmigranten, oorlogsvluchtelingen… zijn maar enkele voorbeelden.
Zo is de helft van de niet-Belgische leerlingen in West-Vlaanderen afkomstig van een land binnen de Europese Unie. Tot slot: er zijn ook nog altijd 55 West-Vlaamse scholen waar enkel Belgische kinderen les volgen.
Onderwijsexperts: “Taalondersteuning moet beter”
Opvallend: de niet-Belgische scholieren in onze provincie zijn vooral oververtegenwoordigd in het BSO en het buitengewoon kleuter- en lager onderwijs. “Dat eerste is een dubbele, daar kunnen meerdere verklaringen achter schuilen”, aldus pedagoog Pedro De Bruyckere. “Meestal gaat het over een combinatie van de verwachtingen van leerkrachten, ouders en de kinderen zelf. Sowieso heeft het Vlaams onderwijssysteem nog stappen te zetten op vlak van oriëntering. Maar het feit dat er disproportioneel veel niet-Belgen in het buitengewoon onderwijs zitten, baart mij meer zorgen. Als ze daar enkel naartoe gestuurd worden wegens een taalachterstand die niet wordt opgelost, dan horen zij daar absoluut niet in thuis.”
Ook Loes Vandromme, onderwijsexpert en Vlaams parlementslid voor CD&V, onderstreept het belang van taalondersteuning om anderstalige nieuwkomers in de juiste onderwijsstroom te laten terechtkomen. “In het Plan Nederlands dat recent werd goedgekeurd staat dat er OKAN-middelen zullen toegekend worden vanaf de eerste anderstalige leerling in een school, vroeger was dat pas het geval vanaf zes kinderen. Een maatregel waar ik al langer voor pleit.”
The post 1 op de 10 leerlingen heeft buitenlandse nationaliteit: “Kinderen leren hier hoe kleurrijk de wereld écht is” is provided by KW.be.
