Zomervakantie. Dat betekent reizen naar verre oorden, daguitstapjes in eigen streek, genieten van de zon en … op kamp gaan. Dat is toch volgens De Zondag het geval bij meer dan 210.500 Vlaamse kinderen en jongeren die in juli of augustus met hun jeugdbeweging op bivak trekken. Spel en plezier alom, al verloopt zo’n weekje kamp niet altijd zonder – letterlijke en figuurlijke – kleerscheuren. “Wij ondersteunen hen waar nodig, maar eigenlijk zijn al die leiders echte plantrekkers”, klinkt het bij de koepels.
Meer dan 170.510 leden en 40.000 leiders van de zes grootste Vlaamse jeugdbewegingen zijn deze zomervakantie op kamp geweest of zijn dat nog van plan. Dat blijkt uit cijfers die we kregen van KSA Nationaal, Chirojeugd Vlaanderen, Scouts & Gidsen Vlaanderen, Jeugd Rode Kruis, FOS Open Scouting en KLJ. Omgerekend gaat het over 15 procent van alle kinderen en jongeren tussen 6 en 24 jaar, bijna één op de zes dus.
Financiële druk
Een kleine 4.000 jeugdbewegingsgroepen die met hun uniform, slaapzak en vooral veel enthousiasme naar andere oorden trekken. Sommigen enkel met hun eigen leeftijdsgenoten, anderen gaan met hun hele bond samen op pad. Een 400-tal groepen kiest zelfs voor een buitenlands kamp, vooral bij Scouts en FOS Open Scouting wordt die traditie hoog gehouden. “Scouting kennen ze in heel de wereld, in verschillende vormen. Vaak hebben onze leden internationale contacten, dus is de drempel kleiner om naar het buitenland te trekken”, aldus Jan Van Reusel, woordvoerder van Scouts en Gidsen Vlaanderen. Vooral onze buurlanden zijn populair, maar ook Oost-Europa wint aan belangstelling. De overgrote meerderheid blijft echter wel in België. In Vlaanderen is Limburg dé kampbestemming bij uitstek, in Wallonië is dat Luxemburg.
Op kamp gaan is een avontuur op zich en voor de meesten vormt die week of tiendaagse echt het hoogtepunt van hun werkjaar. Voor de leden staat deze periode garant voor ravotten in het bos, vriendschappen opbouwen rond het kampvuur, hun grenzen verleggen tijdens wandeltochten en urenlang fluisteren in de slaaptent of -zaal. Al dat amusement in goede banen leiden vergt echter enorm veel voorbereiding en inspanningen van de jonge leiding. Zo lijden ook de jeugdbewegingen onder de serieuze inflatie van de afgelopen jaren. “Kampplaatsen, vervoer maar vooral ook voeding: al onze kosten zijn op een heel korte tijd sterk gestegen”, vertelt Daan Mol van Chirojongens Wevelgem. De kampprijs verhogen om de financiële druk te verlichten kan niet zomaar. In Wevelgem spreken alle jeugdbewegingen af om hetzelfde bedrag te hanteren, zodat kinderen vrij kunnen kiezen welke groep hen het meeste aanspreekt. Los van de financiële draagkracht van hun ouders. “We willen ook gewoon toegankelijk zijn voor iedereen.”
“Voor extreme weersomstandigheden hebben we nu ook een sms-dienst” – Seppe Moelans, KSA
Elk jaar blijven de Chirojongens met een verlies van gemiddeld 2.000 euro zitten na hun kamp, een put die ze moeten zien te dichten door voldoende winstgevende evenementen te organiseren tijdens het werkjaar. “Een pasta-avond waarbij we kampfoto’s projecteren, een quiz en natuurlijk onze jaarlijkse fuif: Aspination. In tegenstelling tot veel andere jeugdbewegingen halen wij daar wel nog veel centen mee binnen. We mogen dus van geluk spreken. Tot slot klussen onze leiders ook geregeld bij op externe activiteiten van de gemeente”, aldus de hoofdleider.
Dat het moeilijker wordt om de kas te spijzen, wordt ook bevestigd door de nationale koepels. “De geldinzamelacties kennen sinds de coronacrisis een wisselend succes. Bepaalde zaken zoals fuiven werken minder goed. Eenheden moeten vaak in dezelfde vijver vissen, maar ook de draagkracht bij leiding wordt op de proef gesteld. Al die extra acties organiseren vraagt nog meer engagement, wat voor studerende en werkende leiding niet altijd evident is”, aldus Daan Vandepitte, federaal verantwoordelijke van FOS Open Scouting.
Afspraken met gemeente
Naast de financiën doen er zich op kamp zelf ook heel wat uitdagingen voor. In het verleden haalden kampen in Wallonië geregeld eens het nieuws door onvrede in de buurt van de kampplaats. Deze zomer werden dan al weer drie groepen het slachtoffer van vandalisme en deze week nog vielen enkele dronken mannen een scoutsgroep lastig. “Als je weet dat er bijna 4.000 kampen doorgaan, zijn vier incidenten eigenlijk heel weinig. Wel klopt het dat er na de coronapandemie meer onrust was in bepaalde regio’s rond de aanwezigheid van onze jeugdbewegingen. Maar die problemen zijn intussen helemaal verdampt”, verklaart Jan Van Reusel.
De woordvoerder van Chiro Vlaanderen Marij Germijns vult aan: “We hebben toen samen met alle andere koepels sterk ingezet op de relatie met de Waalse kampgemeentes. We zijn in gesprek gegaan en hebben goeie afspraken gemaakt. We merken dat groepen nu veel beter contact hebben met de lokale overheden en meer in overleg gaan over de planning en de te volgen regels.”
Een meer groeiende bezorgdheid is dan weer de klimaatverandering. Verschroeiende hittegolven kunnen tegenwoordig zomaar opgevolgd worden door extreme neerslag, die in het slechtste geval overstromingen kunnen veroorzaken. Gelukkig heeft zo goed als elke koepel een permanentiedienst die 24 op 7 bereikbaar is voor de leiding. Maar er is nog meer. “In onze jaarlijks geüpdatete Kampmap worden er sowieso tips aangereikt over hoe groepen het best omgaan met extreme weersomstandigheden”, aldus Seppe Moelans, algemeen coördinator van KSA. “Daarnaast hebben we binnen België een sms-dienst: bij code geel, oranje of rood worden groepen door ons ingelicht, met een link naar de richtlijnen. Wie zich in een code rood-gebied bevindt, bellen we zelfs op om hen hierin te ondersteunen.”
Ook Scouts en Gidsen Vlaanderen heeft zo’n sms-systeem. “Zo kunnen we hen helpen om de juiste schuilplaatsen te zoeken en eventueel te begeleiden wanneer een kamp toch stopgezet zou moeten worden. Maar het zijn plantrekkers hoor, de leiding is echt op heel veel voorbereid”, klinkt het daar. Bezorgde ouders kunnen dus opgelucht ademhalen: geen enkele jeugdbewegingsgroep wordt aan hun lot overgelaten tijdens deze kampzomer.
Wie een kind heeft dat deze zomer op kamp trekt, kan gratis een lieve boodschap sturen via onze KW-kampkaartactie.
The post “De leiders zijn echte plantrekkers”: extreem weer, vandalisme en dure winkelkarren zorgen voor een uitdagende kampzomer is provided by KW.be.
