Als geen ander kent Brugge een boeiende geschiedenis. Die bestaat niet enkel uit grootse gebeurtenissen, maar nog meer uit vele petites histoires, kleine wetenswaardigheden die zelden of nooit worden opgerakeld. In de reeks ‘Brugsche vertalseltjies’ diept gediplomeerd stadsgids Chris Weymeis weetjes op uit een rijkgevulde historische grabbelton. Deze week: fort Het Kattepoortje.
In tegenstelling tot de 19de eeuw en de eerste helft van de 20ste eeuw resten er nog weinig forten of beluiken – niet te verwarren met godshuizen! – in de Brugse binnenstad. Diegene die nog bestaan zijn de voorbije decennia gelukkig grondig gerenoveerd en gerestaureerd. Eén van de bekendste fortjes is het Kattepoortje aan de Oude Gentweg. Ooit bestond het uit acht huisjes, maar die zijn in 1993 naar vier eenheden teruggebracht.
Lange tijd was de enige toegang tot het fortje het Kattestaartgangetje, een smalle gang die leidde naar de achterliggende huisjes. Het poortje is overbouwd door een woning die, in tegenstelling tot de huisjes van het beluik, geen eigendom is van het OCMW. Ondertussen is er een tweede, bredere uitgang voor het fortje beschikbaar. Wanneer dat is gebouwd, is niet bekend. Volgens sommigen gebeurde dat al vóór 1792. Ook waar de naam Kattepoortje vandaan komt, is onbekend.
Wat wel zeker is, is dat het fortje in 1835 eigendom is van weduwe Pieter Dullaert-Fonteyne en in 1847 via erfenis in handen komt van stokhouder Amandus Dullaert en zijn zus. Daarna wordt Het Kattepoortje nog verscheidene keren verkocht.
In 1893 is het eigendom van aannemer Louis Kemel-Verschoore en bij een openbare veiling in 1919 wordt het fort voor 9.050 frank (ca. 220 euro) aan de voorloper van het OCMW verkocht.
Cholera
De toestand in het fortje was, net als in de meeste andere beluiken, uitermate armoedig. Zo was er slechts één gemeenschappelijke waterpomp, één toilet, bestendige overbevolking, alsook gebrek aan eten en verwarming. Geen wonder dat er af toe een cholera-epidemie uitbrak. Zo overleden op 19 november 1892 tien van de vijftien bewoners aan de epidemie. Naar aanleiding van dit feit werd boven de ingang van het Kattestaartgangetje een beeld van de Heilige Rochus geplaatst. De bijbehorende tekst luidt: O Sinte Rochus – Pestpatroon – Gedenk toch onzer voor Gods troon – Kom ons ter hulp in onze nood – Wij loven U tot der dood – 1892.
Tijdens de eerste decennia na 1919 werd het beluik door bejaarde behoeftige vrouwen bewoond en onderging het nauwelijks veranderingen. Pas in 1951 werden grondige saneringswerken uitgevoerd, waarbij het oorspronkelijke uitzicht gerespecteerd bleef. In 1985 werd een ontwerpdossier van architect Paul Salens voor een grondige verbouwing goedgekeurd. De werken werden in 1993 voltooid. Hiermee is Het Kattepoortje, samen met het Wevershof, het best bewaarde fortje van de eens vijftig beluiken in Brugge.
The post Brugsche vertalseltjies (21): fort Het Kattepoortje houdt stand is provided by KW.be.
