Somayeh Fathi vluchtte vier jaar geleden weg uit haar geboorteland Iran, waar haar inmiddels een vervolging boven het hoofd hangt. Sinds begin dit jaar verloor ze haar OCMW-woning, waar ze met haar drie jonge dochters in verbleef. Na een kafkaëske procedureslag verloor ze op de koop toe voorlopig haar statuut, waardoor ze niet langer mag werken en ze niet langer op financiële steun kan rekenen. Sylvie Baekelandt en enkele vriendinnen kwamen nog met een tussentijdse oplossing, maar als er niets uit de bus komt, dan zitten Somayeh en haar drie dochters vanaf midden januari zonder dak boven hun hoofd.
Op 16 september 2022 stierf de 22-jarige Koerdisch-Iraanse vrouw Mahsa Amini in verdachte omstandigheden in een ziekenhuis in de Iraanse hoofdstad Teheran. Ze was er terechtgekomen nadat de sharia-politie haar had gearresteerd. De reden? Ze zou haar hijab – hoofddoek – niet gedragen hebben. Overal ter wereld organiseerden de uit Iran gevluchte diaspora protestacties. In ons land is de Iraans-Syrische Somayeh Fathi een van de gezichten van het verzet. De vrouw vluchtte vier jaar geleden uit haar land, op zoek naar een vrij leven.
Kafka
België werd de eindbestemming van de helse tocht die ze met haar drie jonge dochters ondernam. In ons land vond ze de vrijheid, al begint haar Belgische episode meer en meer op een Kafka-roman te lijken. Na zes maanden in een opvangcentrum te zitten, kwamen Somayeh en haar dochters in Waregem terecht. Via het OCMW hadden ze recht op een woning. De dochters leerden al snel Nederlands en liepen voortaan school in de stad. Somayeh ging aan de bak als poetshulp, terwijl ze zich vanuit België bleef inzetten voor vrouwenrechten in Iran.
Ondertussen hield een pro deo advocaat zich bezig met haar dossier voor regularisatie, een procedure waarmee aangetoond dient te worden dat de situatie in het thuisland het onmogelijk maakt om terug te keren. De vrouwenrechtenschendingen in Iran zijn een argument om de Belgische nationaliteit te krijgen. Somayeh is trouwens ook deels Syrisch, gezien haar man – die voorlopig nog in Iran verblijft – een Syriër is. Haar man en dus ook dochters zijn Alawieten, een religieuze sjiitische minderheid die brutaal vervolgd wordt in het land. Kortom, een terugkeer naar gelijk welk van beide landen zou onverantwoord zijn.
Door getalm van haar advocaat, kwam de procedure in het slop. Somayeh kreeg een nieuwe pro deo advocaat. Die vergat haar in te lichten over een verhoor voor de regularisatieprocedure bij het Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS). Haar dossier werd zo aan de kant geschoven. Derde keer, goede keer? Ze nam een nieuwe advocaat onder de arm, die haar volledige dossier zou gaan onderzoeken.
Helaas was het onheil al geschied. Er werden tot tweemaal toe fouten gevonden in haar dossier. Het gevolg was dat ze haar woning en de broodnodige financiële tussenkomst verloor. Ze mocht ook niet langer op de reguliere arbeidsmarkt werken. Ineens was ze dus alles kwijt. Op 1 januari 2025 zou ze haar woning uit moeten. Omdat de drie dochters nog minstens tot eind juni op school zaten in Waregem, kon er nog een regeling worden getroffen met het OCMW: ze konden tot eind juni in het appartement blijven, maar moesten er zelf voor opdraaien.
Statutair schaakmat
Geen huis, geen inkomen en zelfs het recht niet om te gaan werken. Somayeh zit statutair muurvast. Nog voor het zover was, zat ze op een ochtend met de handen in het haar bij Sylvie Baekelandt uit Olsene. Somayeh was op dat moment haar poetshulp. “Na een tijdje begin je elkaar wel te kennen”, zegt Sylvie. “Ik zag dat ze stress had en ik vroeg haar wat er door haar hoofd spookte.” Sylvie viel nog niet van haar stoel toen ze haar verhaal hoorde. Een mens met het hart op de juiste plek blijft in zo’n situatie niet bij de pakken zitten.
In haar dichte kring, samen met vriendinnen Iasmyn en Nele, zocht ze naar een vaste stek. Ondertussen zamelden ze geld in via een crowdfundingpagina. Via Nele kwam er uiteindelijk een – zij het wel tijdelijke – oplossing. Ze had immers een huis dat te koop stond in Oostrozebeke. In afwachting van een koper konden Somayeh en haar drie dochters er verblijven. Praktisch moeilijker omdat de drie kinderen nog steeds school lopen in Waregem, maar moeilijk gaat ook.
En moeilijk is het zeker al geweest. Nele vond onlangs immers een koper voor haar huis. Het verdict? 18 januari moet het gezin van Somayeh de woning verlaten. Terug naar start, dus. In januari wordt Somayeh verwacht op het CGVS. Daarna volgt de beslissing of ze de Belgische nationaliteit krijgt. Ze hoopt op een goede uitkomst, maar de bittere realiteit blijft dat ze in het huidige scenario dakloos wordt. “Dit is bureaucratie van het hoogste niveau”, zegt Sylvie. “Bij dergelijke procedures wordt het menselijke soms vergeten.”
Als Somayeh naar Iran wordt teruggestuurd, dan wordt ze gegarandeerd vervolgd en waarschijnlijk geëxecuteerd
“Waarom heeft de overheid ons hier in de steek gelaten?”, vraagt Somayeh zicht luidop af. “We hebben geen huis, geen geld en krijgen geen hulp. Is dit wat mensenrechten zijn?” Sylvie voegt eraan toe: “Als ze naar Iran worden teruggestuurd, dan wordt Somayeh gegarandeerd vervolgd en waarschijnlijk geëxecuteerd.” Mahsa Amini, never again – toch?
Mocht je Somayeh aan een – al dan niet tijdelijke – verblijfplek in Waregem kunnen helpen in tussentijd, mag je Sylvie contacteren via +32 496 58 52 42. De crowdfundingpagina vind je via deze link.
The post Somayeh Fathi en haar drie dochters dreigen dakloos te worden: “Is dit wat mensenrechten zijn?” is provided by KW.be.
