Op 27 december – de dag dat ze 68 jaar oud wordt – sluit Marleen De Boever haar kruidenierszaak ‘t Primeurke in de Lisseweegse Steenweg in Zwankendamme. Zo verdwijnt de laatste winkel in dit polderdorp, dat nochtans onlangs met een nieuwe woonwijk uitgebreid werd.
Op weg naar ‘t Primeurke laten we een eenzame fietser halt houden in de Lisseweegse Steenweg: buurtbewoner Jimmy Brion (37) is net noodgedwongen ruim 2 kilometer verderop in de Lissewege Express in de Zeebruggelaan een fles frisdrank gaan kopen. Want Marleen De Boever is al wat aan het uitbollen, als voorbereiding van de definitieve sluiting van haar kruidenierswinkel: ‘t Primeurke is op maandag niet open.
“Het wordt aanpassen, zeker voor de oudere mensen in het dorp, die geen auto hebben. Wie wel een wagen heeft, kan in de supermarkten in Zeebrugge terecht. En voor de Lotto kunnen de mensen voortaan naar café De Kavijaks”, aldus Jimmy Brion.
Mancave
Op de sluitingsdag van ‘t Primeurke lopen we Hugo Verplancke (69), de echtgenoot van Marleen, tegen het lijf. De loodgieter toont op drie dagen van zijn eigen pensioen zijn groot hart: hij brengt zes broden aan huis bij hoogbejaarde buurtbewoners. Zijn gedachten vertoeven al bij de mancave die hij samen met de vriend van Marleens dochter Kelly zal inrichten in de lege kruidenierswinkel: “Met biljart!”
Marleen De Boever ziet het niet zitten om haar zaak over te laten: “Het zou betekenen dat wij moeten verhuizen. Ik wil in Zwankendamme blijven wonen, het is hier rustig én we zitten dicht bij zee. Een flat aan de kust kost tegenwoordig 500.000 euro. Met een pensioen van 108 euro zou ik niet ver lopen.”
“Dat lage pensioen heb ik te danken aan mijn vorig leven, met mijn eerste man in Maldegem: ik was gedurende veertien jaar ‘meewerkende echtgenote’ in zijn slagerij. Daarna heb ik veertien jaar een groenten- en fruithandel in Wingene gerund, tot in 2003 de lokroep van de zee mij naar Zwankendamme dreef. Aanvankelijk was het de bedoeling dat mijn dochter Kelly ‘t Primeurke zou uitbaten, maar het werk was te zwaar. Ze kreeg een burn-out, de voorbije jaren heeft ze mij wel ‘s namiddags geholpen in de zaak.”
Sinds 1935
“Wist je dat op deze plek al sinds 1935 een kruidenierszaak gevestigd was? Louise en Tobias waren tot 1946 de uitbaters, nadien kwam de winkel in handen van Marie en Hector. Van 1970 tot 1997 runden Christane en Baron de zaak, nadien Steve. Ik heb er ‘t Primeurke van gemaakt. Zes dagen per week stond ik om 4 uur op om boterkoeken in de oven te steken en belegde broodjes te maken. Want om 5 uur stonden de arbeiders van de glasfabriek, die de vroeger shift hadden, al aan te schuiven.”
“Ik voelde mij vaak een psycholoog in mijn kruidenierswinkel”
“Het is met spijt in het hart dat ik mijn zaak sluit. Maar aan alle mooie liedjes komt er een einde. Ik zal het sociaal contact met mijn klanten missen. Ik voelde mij vaak een psycholoog, nogal wat vrouwen vertelden mij over hun echtelijke problemen. Maar Hugo en ik willen nog een beetje van ons leven genieten. Er zijn hier in de straat drie zelfstandigen vroegtijdig aan kanker gestorven: beenhouwer Kurt, bakkerin Yannick en kapper Jeffrey. Dat doet een mens nadenken over het leven.”
Lottowinnaar
“Mijn zaak is inderdaad de laatste winkel in het dorp. Ooit telde Zwankendamme dertien cafés, twee beenhouwers, een postkantoor, drie buurtwinkels, een melkboer, drie coiffeurs, een bakker, een fietswinkel, een souvenirwinkel en een dokter! En dat voor een dorp met 700 inwoners! Er zijn wel recent, met die nieuwe wijk, tachtig inwoners bij gekomen.”
“Vroeger telden de Cokesfabriek, de ZAM en Glaverbel 3.000 werknemers. Om 16 uur stopten er bestelwagens voor de deur om bakken Jupiler en sloffen sigaretten te kopen. Die tijden zijn al lang voorbij. Sinds burgemeester Dirk De fauw enkel nog plaatselijk verkeer toelaat in Lissewege en Zwankendamme, is er veel minder passage. Dat voelde ik de voorbije jaren aan mijn zakencijfer.”
“Een mijlpaal in mijn carrière? Op Sinterklaasdag – 6 december 2003 – won een Zwankendammenaar bij mij de Lotto: 1,8 miljoen euro! De weken nadien stonden de mensen aan te schuiven voor een lotje, ze dachten ook geluk te hebben door bij mij te komen”, lacht Marleen De Boever.
The post Zwankendamme verliest zijn laatste winkel: “Ooit waren hier dertien cafés en drie coiffeurs” is provided by KW.be.
