Museum Texture opent op vrijdag 26 september de tentoonstelling Tablescapes. Tussen plooi en prestige. Het Kortrijkse vlasmuseum zet daarmee zijn uitzonderlijke damastcollectie opnieuw in de kijker, dit keer met een focus op tafelcultuur uit de 16de tot 18de eeuw. Eeuwenoud vakmanschap wordt er in dialoog gebracht met hedendaags design en experimentele kunst.
Eeuwenoud linnen
“Om de twee jaar roteren we wat er te zien is in onze schatkamer”, legt tentoonstellingsmaker Marijn Everaarts uit. “Dat is niet alleen beter om de kwaliteit van de stukken te behouden, maar ook omdat we zo telkens andere verhalen kunnen belichten.” Voor Tablescapes koos het museum een twintigtal servetten en tafellakens uit de periode 1500 tot 1800.
In die tijd ontwikkelde het alledaagse linnen zich razendsnel tot een begeerd luxegoed. In de 17de eeuw gold een goed gevulde linnenkast als een teken van welstand. Hoe scherper de plooien in het tafellaken, hoe groter de rijkdom van de gastheer.
“Je hebt licht nodig om het spel van glans en mat te ontdekken. Dat blijft een uitdaging om goed tentoon te stellen” – tentoonstellingsmaker Marijn Everaarts
“Damast werd toen hét toonbeeld van prestige”, legt Marijn uit. “Het weefsel, volledig uit witte draad gemaakt, toont pas op bepaalde zichtlijnen zijn verborgen patronen: wapenschilden, huwelijksmotieven of zelfs verwijzingen naar militaire overwinningen. De vlasdraden reflecteren het licht op een subtiele manier, waardoor tekeningen als het ware uit het oppervlak opdoemen. Je hebt licht nodig om het spel van glans en mat te ontdekken. Dat blijft een uitdaging om goed tentoon te stellen.”
Van gebruiksgoed tot kunstvorm
Aan de Noord-Italiaanse hoven ontstond een ware mode van servettenvouwen, vastgelegd in instructieboeken zoals die van Mattia Giegher. De witte textiele objecten hielden gerechten warm of dienden louter als decoratie – voorlopers van het porselein dat later de feesttafels zou sieren.
“Voor mij zijn de makers van damast bijna wiskundige genieën”, zegt Marijn. “De patronen zijn zo complex dat je je moeilijk kan voorstellen hoe ze zonder moderne technologie tot stand kwamen. Het weven zelf is een bijzonder ingewikkeld proces.”
Naast de historische stukken toont Tablescapes ook hedendaags werk. Joan Sallas, internationaal gerenommeerd vouwexpert, reconstrueert historische plooien en geeft de vergeten kunst van de ‘tafeltriomfen’ opnieuw vorm. Op de tafel zijn ook de kunstwerken – 3D-geweven centerpieces – van de Deense textieldesigner Emilie Palle Holm te zien.
Meedoen in de Vouwkeuken
De tentoonstelling wil niet enkel tonen, maar ook doen beleven. In de speelse Vouwkeuken, ontworpen door Vicky Bogaert, kunnen bezoekers zelf servetten plooien. Elke dag staat er een ander thema op het menu, geïnspireerd door de denkbeeldige adellijke familie Teckstuere.
Daarnaast loopt van 16 oktober tot 4 januari de installatie Plantoïd van Dewi Brunet. Deze bio-geïnspireerde robotplanten reageren op hun omgeving en verkennen de grens tussen ecologie en technologie. Het werk is onderdeel van het Wonder Creativity Festival in Kortrijk.
Slow art met glans
“Damast is slow art”, benadrukt schepen van Cultuur Felix De Clerck. “Het is een aanrader voor wie de tijd neemt om echt te kijken en te ontdekken. Kortrijk heeft een rijke traditie in linnen en damast, en met Tablescapes verbinden we dat erfgoed met hedendaagse creativiteit.”
Ook achter de schermen wordt die verbinding gemaakt. In Studio Texture zijn er workshops en masterclasses gepland: van een intensieve sessie met Joan Sallas tot weefcursussen met meester-wevers Annie Devriese en Lieve Claerbout. Zo blijft het eeuwenoude vakmanschap niet alleen zichtbaar in de museumzalen, maar ook tastbaar voor nieuwe generaties makers.
Praktisch
Tablescapes. Tussen plooi en prestige loopt van 26 september tot 31 augustus 2027 in Texture. Tickets kosten 8 euro, toegang is gratis met een museumpas. Meer info via www.texturekortrijk.be/tablescapes.
The post Tablescapes in Texture: “Damast toont pas op bepaalde zichtlijnen zijn verborgen patronen” is provided by KW.be.
