Op kermiszondag 28 september viert de kerkfabriek de honderdste verjaardag van de inwijding van de heropgebouwde Sint-Pauluskerk in Langemark. “Na de Eerste Wereldoorlog was hij herschapen in een ruïne die in niets nog op een kerk leek”, zegt Danny Jonckheere, secretaris van de kerkfabriek en gids van dienst.
Omdat de oorsprong van Langemark ver in de tijd teruggaat – de eerste vermelding in archiefstukken dateert van 1062 – tasten historici nog in het duister over het ontstaan van de Sint-Pauluskerk en -parochie. “De eerste historische zekerheid verwijst naar 1 oktober 1102, wanneer de H. Johannes van Waasten, bisschop van Terwaan, de parochiekerk toevertrouwde aan de monniken van de abdij van Voormezele”, vertelt Danny Jonckheere, die als bestuurslid van de kerkfabriek en heemkundige in de archieven dook om de geschiedenis van Langemark en zijn kerk te reconstrueren.
“Algemeen wordt aangenomen dat in de 14de eeuw een nieuwe grote kerk, in gotische stijl, werd opgetrokken. Gaandeweg kwamen drie hulpkapellen. Capelle ten Poele (Poelkapelle) bestond zeker voor 1337. Die van Sint-Jelijns is bekend vanaf 1339 en die van Sint-Elooi – nu verdwenen langs de weg naar Bikschote, niet ver van de Steenbeek – werd voor het eerst vermeld in 1421. Ze werden vanuit Langemark bediend, maar kregen gaandeweg hun eigen kapelaan.”
Franse revolutie
De kerk overleefde grotendeels de Beeldenstorm in de 16de en verschillende oorlogen in de 17de eeuw. De Franse revolutie maakte daar een einde aan. “Op 26 oktober 1798 hielden Franse carmagnolen vanuit Ieper een razzia in Langemark. Rosalie Meersseman, 40 jaar, had met het luiden van de klokken de brigands verwittigd van hun komst. De Fransen eisten dat het ophield. Toen Rosalie dapper voort luidde, sloten ze de kerk af, droegen een hoop stoelen naar het doksaal en staken de toren in brand”, vertelt Danny. “De kerk werd daarna wel hersteld. De monumentale toren was een der mooiste in het Ieperse. Ze werd door de koninklijke commissie van Kunst en Bouwkunde gerangschikt in de tweede klasse der godsdienstige praalgebouwen.”
Verwoesting
Maar toen kwam de Eerste Wereldoorlog. “Het dorp werd volledig verwoest. Geen enkele steen stond nog op een andere. In mei 1919 waren er slechts 14 teruggekeerden in Langemark en Poelkapelle was totaal onbewoond. Pas in 1920 kwam de terugkeer goed op gang. Op 3 januari 1920 deed de Torhoutse architect Thierry Nolf (1869-1928) een voorstel voor heropbouw van de kerk. Die kwam iets westelijker om zo een grotere marktplaats voor de pastorie te creëren. Ook de huizenrij aan de westzijde van de kerk bij de Statiestraat verviel, zodat er een open ruimte aan de westkant van de kerk kwam. Om tijdelijk de mis bij te wonen werden houten noodkerken in barakken opgebouwd.”
“In mei 1919 waren er slechts 14 inwoners naar Langemark teruggekeerd”
Met de bouw werd begonnen in 1923 onder pastoor Benoit. De huidige kerk, in neogotische stijl, is 38 meter diep en 23 meter breed. “Het is een hallenkerk, met drie even grote beuken en een kruisbeuk. Het linkerbrandraam stelt de Emmaüsgangers voor, in het midden is de Calvarie uitgebeeld en rechts weerhoudt de engel Abraham ervan zijn mes te trekken om Isaac te offeren. Het noordelijk zijaltaar is gewijd aan O.L. Vrouw en in het zuidelijk altaar staat de bekering van Sint-Paulus centraal. De gebrandschilderde ramen in het koor werden gemaakt door glas-in-loodramenmaker Coppejans uit Gent. De nieuwe kerk werd ingewijd op kermismaandag 1925 door Gustaaf Waffelaert.”
Viering
De kerkfabriek Sint-Paulus’ Bekering viert de honderdste verjaardag van de wijding op zondag 28 september. “De kermisviering wordt gehouden om 10.30 uur en wordt voorgegaan door deken Miguel Dehondt”, zegt Danny Jonckheere. “Ook onze vroegere pastoor Bart Demuynck zal aanwezig zijn. Hij revalideert momenteel van een heupoperatie. De viering wordt opgeluisterd door het Sint-Niklaasmannenkoor van Ieper. Lid van dit koor is onze bestuurder van de kerkfabriek Luc Bruynsteen. Na de dienst bieden we een verzorgde receptie aan. Er is ook een kleine fototentoonstelling. Om 14 uur en om 16 uur kan je een gidsbeurt in de kerk combineren met een torenbezoek. Vooraf inschrijven hoeft niet”, aldus Danny.
The post Sint-Pauluskerk in Langemark viert honderdste verjardag met expo en gidsbeurten in de toren is provided by KW.be.
