Het derde seizoen van ‘Chantal’ nadert stilaan zijn ontknoping. In de bijzonder populaire reeks neemt Kurt Defrancq (62) een meer dan gesmaakte rol voor zijn rekening en geeft hij met veel naturel gestalte aan de rijzige korpschef Koen Huyghe. De naar het Gentse uitgeweken Bruggeling is daarmee terug waar hij thuishoort: op primetime voor een breed publiek. Maar tegelijk klopt zijn hart even hevig voor zijn eerste grote liefde: het theater. “Ik kan niet anders dan een tevreden man zijn.”
De nagelnieuwe theaterzaal van Anzegem, thuisdorp van Stijn Streuvels. Kurt Defrancq heeft er net de persvoorstelling van Leven en dood in den Ast opzitten, een graphic novel (een striproman, red.) en theaterstuk dat gebaseerd is op het gelijknamige meesterwerk van Streuvels. “Fantastisch om te doen”, vertelt Defrancq met glinsterende ogen wanneer hij ons met een stevige handdruk begroet. “Wat er ook gebeurt: ik zal mijn liefde voor theater en spelen voor publiek nooit verliezen.”
Maar daarover later meer. De van Brugge afkomstige rasacteur en cultureel ondernemer is dezer dagen weer alomtegenwoordig op ons kleine scherm, met dank aan zijn rol als korpschef Koen Huyghe in Chantal. Tijdens de eerste twee seizoenen had de fictieve baas van de politiezone Loveringem nog een iets kleiner aandeel in de verhaallijn, in seizoen drie neemt Huyghe een steeds prominenter wordende plaats in. En dat gaat Defrancq goed af. “Échte korpschefs laten me weten dat ik de functie zeer waarheidsgetrouw invul. Een mooi compliment, toch?”
Daar kunnen we ons alleen maar bij aansluiten. Hoe gaat het eigenlijk met je?
“Aah, de mooiste vraag die een mens kan stellen. Oprecht goed, dankjewel. Ik heb ooit de voorstelling Mannen komen van Mars, vrouwen van Venus gebracht. Als je een vrouw die vraag voorlegt, zou je een hele vertelling op je bord kunnen krijgen. (lacht) Ik hou het bij goed, stief goed. En dat meen ik ook. Ik mag me bekommeren om heel wat zinvolle projecten en moet veel bordjes in de lucht zien te houden. Maar dat houdt me gedreven en creatief scherp. Liever zo dan stilletjes in de zetel zitten wachten op iets nieuws. Zo zit ik niet in elkaar.”
“Door mijn moedertaal te kunnen hanteren tijdens wat ik het liefste doe, acteren, keer ik terug naar mijn roots”
Je was de afgelopen weken opnieuw elke zondagavond op VRT1 te zien, het tijdslot waar elke acteur van droomt. Dat moet geleden zijn van de tijd toen je als Modest Vermeulen naast Rosa stond.
(zwijgt even) “Nu je het zegt, dat klopt. Ik vind vooral heel veel voldoening in het feit dat de reeks opnieuw zo gesmaakt wordt. Vergelijk het met een chef-kok van een restaurant. Je kan er wel van uitgaan dat je topgerechten bereidt, maar het zijn je tafelgasten die het lekker moeten vinden. Dat is bij acteren net hetzelfde en in het geval van Chantal zit de kijker te likkebaarden. Daar kunnen we alleen maar blij om zijn. Als acteur is je carrière een aaneenschakeling van kleine en grote kansen. Het geheim is om die stuk voor stuk met evenveel goesting aan te pakken. Dan komt het speelplezier vanzelf.”
Dat is zeker het geval bij korpschef Huyghe. Hoe kijk je zelf naar je alter ego?
“Het is een enorm leuke figuur om te vertolken. Huyghe is de leider van de lokale politie, maar al te vaak ook líjdend voorwerp. Die spreidstand maakt het net zo boeiend. Ik heb me niet speciaal voorbereid om Huyghe gestalte te geven, maar ik heb er stilaan wel de leeftijd voor. Een zekere natuurlijke autoriteit. En het uniform zit me blijkbaar als gegoten.” (knipoogt)
Hoe was het om in het West-Vlaams, je moedertaal, te spelen?
“Een verademing. Ik stam nog uit de tijd dat dialect of streektaal op televisie of op de planken uit den boze was. Of beter: Algemeen Nederlands stond vaak synoniem met Antwerps. Als jonge acteur in RIP (sitcom die van 1992 tot 1994 op het toenmalige TV1 liep en over een begrafenisondernemer in Geraardsbergen ging, red.) kon ik het toch voor elkaar krijgen dat ik een soort opgeblonken versie van het West-Vlaams mocht spreken, terwijl mijn collega-acteurs plat Antwaarps praatten. Ik zei toen al dat de Westhoek en het bijhorende taaltje zo mooi was, maar in de ogen van de BRTN was dat een verre woestijn. Terwijl er in elke woestijn ook een oase te vinden is.”
De tijd heeft je gelijk gegeven.
“Met dank aan Eigen Kweek. Het is niet te onderschatten wat die reeks in gang heeft gezet. Nu krijgt het West-Vlaams – en bij uitbreiding ook alle andere dialecten – de nodige waardering die het al jarenlang verdient. Zonder Eigen Kweek bijvoorbeeld geen Nonkels. En al zeker geen Chantal. Door mijn moedertaal te kunnen hanteren tijdens wat ik het liefste doe – acteren – keer ik terug naar mijn roots. En zorgt het er ook voor dat je werk veel authentieker overkomt. Je kan er echt je ziel in kwijt. Dat is altijd al zo geweest, we waren het gewoon onderweg uit het oog verloren. In het begin van mijn carrière heb ik nog les gegeven. Toen ik het over Guido Gezelle had, heb ik hem omschreven als de allereerste rapper ooit. Lees er zijn teksten maar op na, ’t Hof van Commerce kan er zo mee aan de slag.”
“Het succes van ‘Chantal’? We kunnen niet om de figuur van Mathias Sercu heen. Een ijzersterk acteur en scenarioschrijver. Hoed af voor wat hij telkens opnieuw op tafel weet te leggen”
Kan je het succes van ‘Chantal’ verklaren?
“We kunnen niet om de figuur van Mathias Sercu heen. Een ijzersterk acteur en scenarioschrijver. Hoed af voor wat hij telkens opnieuw op tafel weet te leggen. Ik heb hem destijds op weg geholpen en heb hem alleen maar zien groeien in zijn vak. Die kerel is eigenlijk wereldtop. Net als Maaike Cafmeyer, trouwens. De manier waarop zij Chantal tot leven laat komen: ronduit briljant. Maar dat geldt voor alle personages. Die zijn stuk voor stuk perfect gecast – hoe groot of klein de rol ook is. Dat zorgt ervoor dat de puzzel tot in de kleinste details klopt. En ere wie ere toekomt, ook regisseur Jeroen Dumoulein is een van de hoekstenen van dit verhaal. Tijdens de afleveringen zien de kijkers soms pure slapstick op zich afkomen, maar vergis je niet: het geheel is zéér strak geregisseerd. Een strenge, maar rechtvaardige man op de set. Dat heeft een reeks als Chantal ook nodig.”
Zijn er gelijkenissen tussen Koen Huyghe en Kurt Defrancq?
(blaast) “Moeilijke vraag. Ik ben nature een rustige persoon, een karakteristiek die een korpschef ook wel moet bezitten. Ik denk wel dat ik die vaderlijke rust als Huyghe ook uitstraal. Gas geven als het kan, afremmen wanneer het moet. Ik denk dat je in elke rol een stukje van jezelf probeert te leggen, dat is eigen aan acteurs.”
De reeks verzamelt het kruim van de West-Vlaamse acteursgilde. Wie is je meest opgevallen?
“Het zijn stuk voor stuk vakmensen, maar van Anna-Marie Missoul zullen we nog veel moois horen en zien. Zijn vertolkt Emma, de tienerdochter van Chantal. Een grote brok talent, dat meisje. En nog maar zestien jaar.”
“Theater was mijn ‘first big crush’. Ik heb een toneelopleiding gevolgd en vind nog altijd dat er maar weinig mooier is dan voor publiek je ding te mogen doen”
Seizoen vier staat intussen in de steigers, met korpschef Huyghe aan boord?
(enthousiast) “Ja! Hij is er opnieuw bij. Natuurlijk ben ik daar blij om, maar zoals ik al zei: hoe groot of klein het project ook is, ik engageer me altijd voor de volle honderd procent. Al betekent dat soms dat ik naar het verre Groningen, helemaal in het noorden van Nederland, moet rijden en daar voor een handvol mensen sta op te treden. Dan vraag ik me op de terugweg wel eens af waarom ik zoiets doe. Het antwoord volgt gelukkig altijd snel: uit liefde voor het vak.”
Je hart loopt ook over van liefde wanneer het over theater gaat. Vrijdag 3 oktober gaat ‘Leven en dood in den Ast’ in première.”
“Theater was mijn first big crush. Ik heb een toneelopleiding gevolgd en vind nog altijd dat er maar weinig mooier is dan voor publiek je ding te mogen doen. Toen ik het voorstel kreeg om Streuvels’ roman naar het theater te vertalen, ben ik meteen aan boord gesprongen. Het is een verhaal over drie dagloners die een nacht doorbrengen in een cichorei-ast. Daar gaan ze de confrontatie aan met de vergankelijkheid van het leven, na de dood van een zwerver die hen er komt vergezellen. Het werk is honderd jaar oud, maar de inhoud is nog steeds razend actueel. Het wordt ook geen statische opvoering, maar een totaalbeleving. Beelden uit de bijhorende graphic novel zullen rond mezelf en het publiek geprojecteerd worden, er is live muziek… Dat vernieuwende aspect trekt me enorm aan.”
Je zorgt zelf ook voor vernieuwing in de sector. Met het Kurt Defrancq Huis in Baarle bied je een veilige haven aan kunstenaars en artiesten op rust.
“Een mooi project, al zeg ik het zelf. Ik haalde de inspiratie in Amsterdam, waar wijlen Rosa Spier, een gevierde harpiste, een gelijkaardig initiatief mee vorm gaf en ik mocht er optreden. In essentie is het een woon- en werkgemeenschap voor kunstenaars en artiesten die er geen actieve carrière meer op nahouden. We hebben de handen in elkaar geslagen met het lokale wzc Leiehome om deze droom werkelijkheid te laten worden. Vandaag hebben we al enkele bewoners. Zij verblijven in een nieuwe vleugel van het wzc, maar we voorzien ook ruimte – letterlijk en figuurlijk – om creatief bezig te blijven.”
“Dankzij Chantal word ik zowel door jong als oud herkend. Ik kan niet anders dan een tevreden man zijn”
Hoe loopt het?
“Ik ben al acht jaar met een groot team vrijwilligers met het Kurt Defrancq Huis bezig, in 2022 mochten we de eerste bewoner verwelkomen. Het uiteindelijke doel is dertig mensen een dergelijke creatieve oase bieden. We geven die mensen opnieuw een doel in het leven. Het is niet omdat je een zekere leeftijd overschreden hebt, dan je uitgerangeerd hoeft te zijn. Ga het maar eens na: de grootste componisten schreven hun beste werken wanneer ze een zekere ouderdom hadden bereikt, hetzelfde geldt voor belangrijke schilders.”
Doet het deugd te zien dat je idee aanslaat?
(knikt) “We willen nu eerst Baarle volledig uitbouwen, maar er zijn ook gesprekken lopende voor een locatie in Brussel en twee Vlaamse steden. Ik kan er mijn West-Vlaamse ondernemersgeest in kwijt. Dit is mijn sociaal engagement, mijn wederdienst aan de samenleving.”
Zou je er ooit zelf willen wonen?
(lacht) “Voorlopig is dat nog niet aan de orde. Maar als de zorgnood er is, waarom niet? Het is toch mooi om je dagen met zielsverwanten te mogen doorbrengen?”
Maar eerst nog het vizier vol op het nu. Koester je nog een acteerdroom?
(gespeeld serieus) “Hollywood! Neen, ik zie wel wat er op me afkomt. Het doet vooral goed om erkenning te krijgen voor wat ik mee mag helpen creëren. Dankzij Chantal word ik zowel door jong als oud herkend. Die laatsten spreken me aan over Modest, RIP of mijn rol als Eric Bastiaens in Thuis, het jonge volkje wil een foto met de korpschef. Ik kan niet anders dan een tevreden man zijn.”
‘Chantal’: zondag om 20.50 uur op VRT1.
Tickets voor ‘Leven en dood in den Ast’ via moodyblueproductions.be.
The post “Ik kreeg al complimenten van échte korpschefs”: Kurt Defrancq is helemaal terug als korpschef Huyghe in ‘Chantal’ is provided by KW.be.
