“Het OCMW mag geen hangmat zijn, ook geen vangnet. Ik noem het liever een springplank.” Schepen van Sociale Zaken én voorzitter van het Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst (BCSD) Giovanny Saelens (N-VA) is een man met een plan. Deze legislatuur vaart het sociale schip in Kortrijk immers een andere koers. “Streng maar rechtvaardig”, zegt Saelens. In november verdwijnt alvast het extra sociaal tarief.
Na de gemeenteraadsverkiezingen van vorig jaar werd in Kortrijk dezelfde coalitie – tussen TBSK (dat nu wel een kartel vormde met CD&V, red.), N-VA en Vooruit – verdergezet. Mag de Kortrijkse burger dan exact hetzelfde beleid verwachten als tijdens de vorige legislaturen? Niet helemaal. Bepaalde schepenposten zijn sinds het coalitieakkoord herverdeeld. Een opvallende switch is de schepenpost van Sociale Zaken. Daar zit Giovanny Saelens (N-VA) sinds december vorig jaar aan het roer.
Koerswijziging
Voordien was het socialist Philippe De Coene die het beleid twee legislaturen lang bepaalde. Philippe De Coene was schepen van Sociale Vooruitgang en Armoedebestrijding en dus ook voorzitter van het BCSD. In die periode zagen enkele belangrijke initiatieven het levenslicht: de Deelfabriek, nieuwe zorgcampussen en ook volksrestaurant Vork om er enkele te noemen.
Nu komt er dus een opvallende koerswijziging. N-VA-schepen Giovanny Saelens wil een ‘streng maar rechtvaardig’ sociaal beleid opzetten. “Tijdens de campagne merkten we dat het leeft”, onderstreept hij. “We hebben bij de onderhandelingen hier sterk op ingezet.” Het resulteerde in twee belangrijke schepenposten voor N-VA. Naast Saelens werd Trui Steenhoudt immers schepen van Mobiliteit.
Extra sociaal tarief
De komende maanden en jaren komen er dus enkele opvallende wijzigingen. Zo verdwijnt het extra sociaal tarief vanaf 1 november volledig. Vandaag hebben 2.579 Kortrijkzanen hier nog recht op. Concreet biedt deze dienstverlening burgers bijvoorbeeld een maaltijd voor 3 euro in restaurant VORK aan. Die groep krijgt binnen een dikke maand ‘gewoon’ sociaal tarief en zal voortaan een maaltijd voor 9,5 euro krijgen in het restaurant.”
“Vorig jaar alleen al werden er zo’n 6.300 maaltijden verkocht aan mensen met extra sociaal tarief. In de wijkcentra ging het om 4.558 maaltijden (aan 2 euro, red.). Als je daar nog andere cijfers betreffende het extra sociaal tarief bijrekent – onder andere 316 pedicures (2 euro, red.), 2.346 wasbeurten (2 euro, red.), 1.068 droogbeurten (1 euro, red.) en 300 kapsalonbeurten (2 à 4 euro, red.) – kom je aan een relatief grote hap uit het budget.
“De drempel tussen werken en niet-werken moest verhoogd worden”
“Deze dienstverlening stak het meest de ogen uit”, zegt Giovanny Saelens. “We mogen niet vergeten dat dit een gunst is vanuit Stad Kortrijk. Niet elke gemeente heeft dit.” De afschaffing kadert in een beleid dat wil komen tot een eengemaakt steunpakket. “Het voelde voor velen onrechtvaardig aan: én een leefloon, én een extra sociaal tarief én nog andere voordelen. De drempel tussen werken en niet-werken moest verhoogd worden.”
Referentiebudgetten
De toepassing van de wetenschappelijke REMI-tool (Referentiebudgetten voor een Menswaardig Inkomen) moet gaan bepalen in welke mate een gezinsinkomen toereikend is om menswaardig te kunnen leven. Zo wordt beslist wie recht kan hebben op een aanvullend steunpakket. Gezinnen die nu extra sociaal tarief genieten, maar nog niet aan een maatschappelijk werker zijn toegewezen (het gaat over ongeveer 400 mensen in Kortrijk, red.), zullen nog in contact worden gebracht met een medewerker. Iedereen die momenteel recht heeft op het extra sociaal tarief zal de vraag krijgen of ze zo’n REMI-toets willen afleggen. Dan moet men wel volledige inzage geven in het gezinsinkomen. Als dan blijkt dat dat onder het menswaardig inkomen berekend door REMI ligt, dan kan er nog een aanpassing gebeuren.
Philippe De Coene kaartte op de gemeenteraad van 15 september aan dat hij betwijfelt of het steunpakket in alle casussen toereikend is. “Het is en blijft maatwerk”, zegt schepen Giovanny Saelens erover. “Ik heb zelf al vaak aangegeven dat REMI z’n beperkingen heeft. We laten afwijkingen toe. Het is dan aan de maatschappelijk werker om die te motiveren, maar de eindbeslissing ligt steeds bij het Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst.”
UiTPAS
Een andere gunst van de stad die wordt herbekeken is de UiTPAS. “Met UiTPAS Zuidwest pionierden we zo’n tien jaar geleden”, zegt Giovanny Saelens. “Maar de laatste jaren is de uitgave exponentieel aan het stijgen. 5.800 personen maken actief gebruik van een UiTPAS met kansentarief. Dat is ruim de helft van alle UiTPAS-houders in onze stad. Dat kostte de stad 288.000 euro in 2024 (verdubbeling tegenover 2019, red.) en de prognoses zijn dat dit verder zal stijgen. Dat gaan we plafonneren.”
Verenigingen
Een andere besparing is de schrapping van subsidies voor bepaalde verenigingen. Akzie, De Kier en de Sint-Michielsvereniging verloren hun Kortrijkse subsidie volledig. “We stelden ons de vraag: welke verenigingen hebben de subsidie echt nodig? Sommige waren historisch zo gegroeid en dus eerder gunsten geworden. Let op: we sluiten hier de deur niet. Misschien vinden we elkaar later terug.”
Beperking werkloosheid
De besparingen zijn allemaal broodnodig om de uitrol van de beperking van de werkloosheid in de tijd op te vangen. In Kortrijk alleen al verliezen er 768 mensen hun uitkering. Er wordt daarom sterk ingezet op het team ‘werk en activering’: er komen twee extra trajectbegeleiders, één taalcoach en één werkvloerbegeleider. Het is ook de bedoeling om met een eigen nieuwe werkvloer te komen bij Stad Kortrijk en de groenploegen te versterken met leefloners.”
“Die werkvloer zal waarschijnlijk op de site Kanaal 127 zijn. “Wat het precies zal worden is nog niet duidelijk”, aldus de schepen. “We gaan daarvoor in dialoog met de privésector.” Het is trouwens in het algemeen de bedoeling om zoveel mogelijk mensen te activeren via artikel 60 – het werkervaringstraject van de overheid.
Nederlands leren
Nog een laatste punt is het Nederlands, ‘de sleutel tot integratie’. Nederlands leren wordt nog meer een must. Een eerste teken aan de wand van dit beleid zagen we al in het voorjaar. De voertaal van de gesprekken bij het OCMW zijn sinds deze legislatuur immers eentalig Nederlands. Als de persoon in kwestie een tolk nodig heeft, dan dient die zelf die kosten te dragen. “Het Nederlands wordt ook een voorwaarde bij het krijgen van een leefloon en bij het berekenen via de REMI-tool, en we zullen er ook op toezien dat er genoeg moeite wordt gedaan. Dit allemaal met de bedoeling om de mentaliteit te veranderen.”
The post Extra sociaal tarief verdwijnt volledig vanaf november: Kortrijk kiest voor ‘streng maar rechtvaardig’ sociaal beleid is provided by KW.be.
