Schoenmakers zijn een uitstervend ras en in Roeselare is dat niet anders. Gelukkig slaan er in de Schoenkliniek van Jourdan Goavere en Delphine Bekaert vier schoenmakers de handen in elkaar om de klanten te helpen. Maar ook zij beseffen dat ze eigenlijk een beetje de laatsten der Mohikanen zijn. “Veel mensen hebben een verkeerd beeld van ons beroep”, klinkt het.
Het is druk in de Schoenkliniek in de Hoogleedsesteenweg wanneer we er op een vroege dinsdagmorgen binnenstappen. “Ah, je komt voor ons, voor de schoenmakers”, lacht Jourdan Govaere (46). Jourdan en zijn echtgenote Delphine zijn 21 jaar geleden met de Schoenkliniek gestart in de Wallenstraat, maar verhuisden drie jaar geleden wegens plaatsgebrek naar een groter pand in de Hoogleedsesteenweg. Een goede beslissing want naast Jourdan en Delphine die zich om de winkel bekommert, werken er nog drie andere schoenmakers. En het vreemde is dat twee van de drie zelf een eigen zaak hebben gehad in het Roeselaars stadscentrum.
“Ik heb de schoenmakersstiel geleerd bij een schoenmaker in Brugge”, begint Jourdan. “Het is een passie voor mij, ik doe mijn job echt graag. Maar velen hebben een verkeerd beeld van ons beroep. Een goede schoenmaker is handig, heeft fantasie, moet keihard kunnen werken en moet ook veel investeren in zijn of haar machines. Wie hiervoor open staat en dit kan, heeft absoluut een mooie toekomst voor zich. Kijk maar eens wat hier allemaal ligt te wachten op herstelling.”
Vormingsinstituut Brugge
“Ik heb de stiel geleerd in het vormingsinstituut van Brugge en aan mijn vader”, vertelt Eddy Matyn (66). “Onze familie maakt en herstelt schoenen sedert 1618, ik was de twaalfde generatie en kwam in 1990 in de familiezaak in de Iepersestraat. Ik was pensioengerechtigd in 2022 en ben dan gestopt. Jourdan heeft mijn zaak overgenomen en ik werk nog enkele halve dagen bij hem om sleutels te maken. Ik heb me daar de laatste jaren op toegelegd en draag die kennis nu over aan Jourdan.”
“Ik was nog niet klaar voor mijn pensioen toen ik besliste om te stoppen met mijn eigen zaak”, lacht Jurgen Coudenys (51) die in de Sint-Amandsstraat Schoenmakerij Jurgen uitbaatte. “Ik heb de stiel ook in het vormingsinstituut van Brugge geleerd en bij een Brugse schoenmaker vooraleer ik in oktober 1994 zelfstandig werd. Maar in juni 2025 ben ik gestopt met mijn winkel en heb ik mijn zaak overgelaten aan Jourdan. De regels die ik moest volgen, het ongelooflijke papierwerk en de vele werkuren tot 70 uren per week deden me opeens beseffen dat ik nog iets anders wilde in mijn leven.”
“Ik ben nog steeds zelfstandig en ik werk nu ook enkele halve dagen als schoenmaker in onderaanneming voor Jourdan maar de rest van mijn tijd kan ik evengoed aan de slag als schilder of loodgieter. Ja, ik ben veelzijdig en best wel handig en het is leuk om afwisselend werk te doen.”
Nooit concurrenten
“Wij zijn nooit concurrenten geweest”, zegt Jourdan. “We waren collega’s en zijn dat nog steeds, al is het nu onder hetzelfde dak (lacht). Toen we alle drie onze eigen zaak hadden, belden we elkaar al eens op als we iets nodig hadden of als we hulp nodig hadden. Toen Jurgen aangaf om het iets rustiger aan te doen, deed ik hem een voorstel om zijn zaak over te nemen.”
“En dat was voor mij een zeer goede beslissing want ik leef nu rustiger en vind veel meer gemoedsrust”, bedenkt Jurgen.
Wanneer ik opmerk dat er niet zo heel veel schoenmakers met een eigen winkel zijn in Roeselare, zijn ze alle drie meteen eens. “De Schoenkliniek is de enige plaats in Roeselare waar schoenmakers voltijds aan de slag zijn”, zegt Eddy. “Jurgen en ik werken maar halftijds maar Michel, Jourdan en Delphine in de winkel werken voltijds. Er werken misschien nog enkele schoenmakers na hun uren van een andere job maar ook dat is aan het verminderen.”
“Er bestaan zelfs geen opleidingen meer voor ons beroep”
“Het is zeer eenvoudig”, neemt Jourdan over. “Niemand kan nog een opleiding tot schoenmaker volgen. Er is ook gewoon geen interesse voor. Bij Syntra West staan een tiental ‘combinés’ van tienduizenden euro’s gewoon ongebruikt omdat er niemand voor schoenmaker wil leren. Zelfs duaal leren, lukt niet omdat er geen opleiding schoenmaker bestaat in dat leerpad. De opleiding die er het dichtst bij aansluit is ‘houtbewerking’. Maar je kunt van een schoenmaker in spe toch niet verwachten dat hij een tafel en stoelen kan maken?”
Geen vacatures
“Een knelpuntberoep? Heel zeker, al mag je het niet zo noemen. Om van een knelpuntberoep te spreken, moeten er minstens 100 vacatures per jaar openstaan. Verleden jaar was er dat welgeteld … één. Ja, het is inderdaad erg: er is geen interesse in de stiel en je kunt daardoor ook nergens het vak leren.”
Op de vraag of ze nu nog schoenen maken en dragen zoals vroeger, schudden ze het hoofd. “Absoluut niet”, zijn Eddy en Jurgen het stellig eens.
“We zien veel minder klassieke, lederen schoenen. Nu zijn er heel veel sneakers maar ook goedkope ‘brolschoenen’. Ik heb onlangs in een supermarkt wandelschoenen gezien voor 15 euro. Dan kun je niet veel verwachten, hé? Maar als daar iets kapot aan is, is het ook veel moeilijker herstellen omdat de kwaliteit er gewoonweg niet is.”
Hoe snel ze op al mijn vragen, al dan niet gekscherend, hebben geantwoord, na mijn laatste vraag blijft het een tijdje stil. Wie is nu de beste schoenmaker van de drie? “Ik kan daar niet op antwoorden”, antwoordt Eddy als eerste. “Het is inderdaad moeilijk te zeggen”, bedenkt Jurgen. “Laat het ons houden op het feit dat we alle drie goede vakmensen zijn met een zeer grote liefde voor de stiel”, besluit Jourdan.
The post De laatste schoenmakers van Roeselare slaan voortaan de handen in elkaar: “Ons beroep is uitstervend, maar wel een echte passie” is provided by KW.be.
