In een wereld die vaak onvoldoende afgestemd is op mensen met een visuele beperking, vertelt de ontembaar levenslustige Freddy D. (79) uit Moorsele openhartig over de uitdagingen én de kleine overwinningen die zijn dagen kleuren. Tegelijk toont hij hoe Wevelgem inspanningen levert om mensen als hij te ondersteunen. Onze reporter ging een voormiddag op stap met Freddy en leerde heel wat bij.
Freddy D. (79) groeide op in Moorsele, samen met drie zussen. Als kind merkte hij al dat hij anders keek naar de wereld. “Ik had last van nachtblindheid. Verstoppertje spelen was moeilijk, maar ik deed gewoon mee”, weet Freddy ons te vertellen. Die houding, kijken naar wat wél kan, typeert hem nog steeds. Wie door Moorsele wandelt, kent Freddy ongetwijfeld.
Hij werkte van 1964 tot 2000 bij metaalfabriek LVD. “Ik moest stoppen toen ik 55 was, maar ik heb altijd het gevoel gehad dat ik mijn steentje bijdroeg.” Het werk gaf hem ritme en vriendschap. In café De Weegbrug, het huidige café De Baskuul leerde hij Vera kennen, de liefde van zijn leven. Het koppel stapte in 1969 in het huwelijksbootje. Samen kregen ze twee kinderen. “Toen Vera er was, was hier altijd volk”, zegt Freddy. Het leven lachte hen toe, tot het lot in 2010 toesloeg. Darmkanker nam Vera weg, veel te vroeg. Freddy bleef achter, maar niet alleen. Herinneringen aan hun liefde en de zorg van kinderen en kleinkinderen dragen hem verder.
Nieuw leven op de tast
Zijn zicht verliezen, was een trager, maar niet minder ingrijpend proces. In 2008 legde hij de autosleutels voorgoed neer. “Ik dacht: stel dat ik een kindje raak. Dat wil ik niet meemaken.” In 2018 verdween het laatste restje zicht. Wat bleef, waren bewegingen, vlekken, en uiteindelijk bijna niets meer. En toch gaat Freddy zonder zelfbeklag door het leven. “Ik heb me aangepast. Alles heeft zijn plek. Ik weet waar mijn koffiepot staat. Ik weet hoe ver mijn tafel reikt. Natuurlijk loop ik soms tegen een kast. Maar dan lach ik, want dan zie ik weer eens sterren”, grapt Freddy.
In zijn huis is orde heilig. Alles heeft zijn vaste plaats. Eten kookt hij met hulp van zijn hippe airfryer. Zijn smartphone is zijn trouwe partner. Siri leest berichten voor, stuurt WhatsAppjes en vertelt hem hoe laat het is. Met de app Be My Eyes kan hij facturen laten voorlezen, kleuren checken van zijn kleren en zelfs koken zonder verrassingen. “Vroeger wist ik soms niet wat ik uit de diepvries haalde. Nu zegt de app: ‘biefstuk’ of ‘kip’. Heel handig.” Ook de app Lazarillo helpt hem: die zegt via gps waar hij zich bevindt en welke winkels of straten in de buurt zijn.”
Buitenkomen
Vroeger nam Freddy elke veertien dagen de bus naar Kortrijk, waar hij bij Licht en Liefde kooklessen volgde voor blinden en slechtzienden. De routine gaf hem vrijheid en beweging, maar vandaag gebeurt dat minder vaak. Toch blijft hij zich verplaatsen, soms alleen, soms met hulp. Zijn kinderen komen heel regelmatig langs en springen bij waar nodig. “En als ik ergens naartoe moet, is buurvrouw Anita paraat om mij een lift te geven”, vertelt Freddy. “Ik doe voorlopig nog alles zelf in huis. Als ik alles laat brengen, word ik afhankelijk. Dat houdt me scherp.” En al zijn de straten soms een hindernissenparcours, hij weigert binnen te blijven. “Je moet durven naar buiten gaan. Anders raak je alles kwijt.”
“Natuurlijk loop ik soms tegen een kast. Maar dan lach ik, want dan zie ik weer eens sterren”
Soms maken toevallige passanten of buurtbewoners een praatje als Freddy op pad is. “Zo leer je mensen kennen”, zegt Freddy. “Ik krijg vaak de vraag: ben je niet bang dat iemand je ooit zal bestelen? Dat vind ik een moeilijke. Ik zie niemand, dus ik moet wel vertrouwen stellen in de mensen om me heen. Voorlopig heb ik nog niets meegemaakt en kreeg ik altijd hulp.”
“Het moeilijkste aan slechtziend zijn? Dat is dat mensen soms denken dat ik niets meer kan. Of ze pakken me plots vast zonder te vragen. Het is heel fijn dat ze me willen helpen, want soms ben ik echt wel eens de weg kwijt, maar dat voelt toch wat vreemd. Alsof je een kind bent. Vraag gewoon: heb je hulp nodig? Dat is beter dan mij vastgrijpen. Ik ben niet hulpeloos.”
Obstakels onderweg
Hij wandelt graag, al is dat met obstakels. Speedpedelecs die zonder bellen passeren, onhandig geplaatste palen, ontbrekende ribbeltegels bij een oversteekplaats… Toch blijft hij volhouden. “Soms steek ik mijn stok omhoog, dat is het teken dat auto’s moeten stoppen. Maar niet iedereen weet dat.” Zijn humor helpt hem relativeren. Hij lacht om de complimenten die soms verkeerd vallen. “Als ik zeg dat ik kook of poets, zeggen ze: amai, inspirerend! Terwijl dat normaal is. Het is in eerste instantie mijn leeftijd die me zou aanzetten om extra hulp in te schakelen. Dat is misschien geen slecht idee.”
Binnen het dorp kent iedereen hem. In de Spar loopt er vaak iemand spontaan met hem mee tot aan de kassa. “Het voordeel van in een klein dorp te wonen”, zegt hij met een glimlach. “Ik word hier beter bediend dan de koning!”
Freddy koos bewust geen blindengeleidehond. “Ik heb katten. Een hond zou te veel zijn. Maar ik red me prima met mijn stok en mijn technologie.”
Humor en levenslessen
Ook de infrastructuur in Wevelgem blijft een punt van zorg. Ontbrekende ribbeltegels, onduidelijke voetpaden, bussen zonder aankondiging. Kleine dingen die een wereld van verschil maken. “Soms sta ik plots midden op straat omdat het voetpad stopt. Gelukkig is er altijd wel iemand die me weer op mijn pad helpt.” Ook betaalbare technologie zou helpen.
Freddy’s dagelijkse leven toont hoe groot de impact van kleine details in de openbare ruimte kan zijn. Een stoeptegel die ontbreekt, een bus die zijn nummer niet aankondigt, een app die onbetaalbaar blijft — voor velen banaal, maar voor hem en anderen met een beperking vaak bepalend. Hoe inclusief is Wevelgem vandaag? We legden onze vragen voor aan de Bas Surmont (CD&V), schepen van Toegankelijkheid. “We investeren structureel in voetpaden en werken samen met Inter. Er is een inventaris gemaakt om knelpunten aan te pakken. Jaarlijks sensibiliseren we rond obstakelvrije stoepen en inwoners kunnen problemen melden via het meldpunt Wevelgem. Auditieve aankondigingen zijn de bevoegdheid van De Lijn, maar wij blijven dit aankaarten. Intussen realiseren we toegankelijke bushaltes: negen zijn klaar, meer volgen.”
“Daarnaast schrijven we elk jaar een actieplan rond toegankelijkheid, in samenwerking met organisaties zoals Licht en Liefde. Ook digitale inclusie krijgt aandacht via een toegankelijke website en onze inclusiecoach. Zo maken we Wevelgem stap voor stap toegankelijker voor iedereen.” (Zana Bulteel)
The post “Ik doe nog alles zelf in huis, dat houdt me scherp”: Freddy (79) uit Moorsele is blind maar neemt nog iedere week de bus is provided by KW.be.
