Na bijna zeven jaar bereikt het unieke archeologische project Hill 80 in Wijtschate zijn voltooiing. Afgelopen dinsdag werd de laatste van 110 gevonden soldaten herbegraven, een Zuid-Afrikaanse militair die sneuvelde op de site. “De reis van Hill 80 is lang, emotioneel en onvergetelijk geweest”, zegt initiatiefnemer en archeoloog Simon Verdegem, die in 2018 met een internationale crowdfunding van 180.000 euro een belangrijk stuk oorlogserfgoed kon blootleggen.
Nabij het centrum van Wijtschate begon in 2018 het project Hill 80. De ‘hill’ was een goed bewaard Duits loopgravenstelsel uit de Eerste Wereldoorlog, dat was opgebouwd rond een molen. De plek was een strategisch punt met een mooi zicht over de stad Ieper. De Gemenebest-strijdkrachten namen de site in tijdens de Slag om Mesen op 7 juni 1917, maar op 16 april viel het stuk land weer in Duitse handen. Het dorp werd uiteindelijk door de geallieerden ingenomen in september 1918.
Belangrijk voor onderzoek
Een deel van de grond waaronder Hill 80 rustte, bleef gedurende 100 jaar onaangeroerd, wat het tot een belangrijke site maakte voor historisch onderzoek. Dat alles raakte echter bedreigd toen plannen bekendraakten om een verkaveling op de locatie te bouwen. De voor archeologen en geschiedkundigen onschatbare plek dreigde voor altijd verloren te gaan. Slagveldarcheoloog Simon Verdegem vond dat niet meteen een leuk vooruitzicht en startte, samen met een Duits militair historicus en een Britse professor, een crowdfunding. De initiatiefnemers slaagden erin bijna 180.000 euro op te halen, bij in totaal 2.627 donateurs uit 41 landen, onder meer uit de Verenigde Staten en Groot-Brittannië. Al vlug kon een team van vrijwilligers worden samengesteld dat even later met de opgraving van Hill 80 kon beginnen.
“Het is een fantastische gemeenschap van mensen van over de hele wereld. Ik wil iedereen bedanken voor hun bijdrage”
In totaal vonden de archeologen bij de opgravingen de stoffelijke resten van 110 soldaten, onder wie Britten, Fransen, Duitsers en Zuid-Afrikanen. In het najaar van 2019 kregen dertien gemenebest-oorlogsslachtoffers die op Hill 80 waren gevonden een laatste rustplaats op het CWGC Wytschaete Military Cemetery in Wijtschate. Liefst 84 Duitse soldaten werden in diezelfde periode begraven op de Duitse militaire begraafplaats van Langemark.
Laatste herbegrafenis
Afgelopen dinsdag vond, opnieuw in Wijtschate, de laatste herbegrafenis plaats van een soldaat die gevonden werd tijdens de opgravingen aan Hill 80. Het ging om een onbekende Zuid-Afrikaanse soldaat. De dienst werd bijgewoond door landgenoten van de gesneuvelde, militairen die in ons land zijn gelegerd. Ook luitenant-kolonel Isabelle Lahaye, de militaire commandant van West-Vlaanderen, en Wieland De Meyer, burgemeester van Heuvelland, woonden de plechtigheid bij, net als uiteraard archeoloog Simon Verdegem.
Voor Simon was het een speciaal moment, namelijk de voltooiing van ‘zijn’ project Hill 80. “Met de herbegrafenis van deze Zuid-Afrikaanse soldaat krijgt de laatste van de mannen die we hebben gevonden eindelijk een waardige rustplaats”, aldus de archeoloog. “De reis van Hill 80 is lang, emotioneel en onvergetelijk geweest. Dankzij de steun, toewijding en vrijgevigheid van zovelen, rusten nu meer dan honderd soldaten die meer dan een eeuw vermist waren met waardigheid onder hun kameraden.”
“Dankzij Hill 80 zijn ongeveer 110 soldaten niet langer vermist, maar gevonden dankzij de inspanningen van iedereen die meehielp”
“Aan het einde van de oorlog waren miljoenen mannen gedood”, vertelde Simon Verdegem in 2019 na de eerste herbegrafenissen. Nu herhaalt hij graag nog eens zijn woorden. “Terwijl sommigen een begrafenis kregen en anderen werden gevonden, waren honderdduizenden vermist, hun lot een mysterie. Zelfs nu, meer dan 100 jaar na het einde van de oorlog, bevatten de Vlaamse velden rond Ieper en Diksmuide nog steeds de resten van tienduizenden soldaten. Met Wijtschate in het hart van veel van de gevechten, geldt hetzelfde voor dit deel van de Vlaamse slagvelden. Dankzij Hill 80 zijn ongeveer 110 soldaten niet langer vermist, maar gevonden dankzij de inspanningen van iedereen die meehielp om dit project tot stand te brengen. Het is een fantastische gemeenschap van mensen van over de hele wereld. Ik wil iedereen bedanken voor hun bijdrage.”
Fantastisch resultaat
“Die 2.627 mensen die beloofden genoeg geld in te zamelen om te beginnen, de archeologische vrijwilligers die zoveel van hun vrije tijd aanboden om ter plaatse te helpen en alle andere mensen en instellingen die op een of andere manier een bijdrage hebben geleverd”, gaat de archeoloog verder. “Samen hebben we dit fantastische resultaat bereikt. Dankzij jullie zijn die 110 soldaten begraven in een laatste rustplaats, samen met hun kameraden. Ik durf te geloven dat het hen vrede geeft, wetende dat mensen van over de hele wereld de krachten hebben gebundeld om hun stoffelijke resten te vinden. Dit kan tellen als een symbool van vrede en verzoening.”
The post “Dit was een lange, emotionele en onvergetelijke reis”: laatste van 110 soldaten archeologisch project Hill 80 begraven is provided by KW.be.
