De vierdelige documentaire ‘Basisschool Balder’ die momenteel te zien is op VRT, toont de extreem moeilijke situatie waarin deze Brusselse Nederlandstalige school al jaren verkeert. Directeur Mike Goudeseune uit Brugge probeerde er de voorbije jaren het tij te keren. “Maar zonder steun blijft het vechten tegen de bierkaai.”
Mike Goudeseune (51) houdt er al zijn hele carrière lang vernieuwende onderwijsideeën op na, waarmee hij kennismaakte in het buitenland en die hij zelf al succesvol toepaste bij ons. “Ik geloof dat kinderen opvoeden een taak is voor de gemeenschap waarin ze opgroeien. En in edu-care: een nauwere samenwerking van onderwijs en zorg om jongeren te begeleiden dan tot dusver het geval is in de meeste van onze scholen.”
Hoofd van methodeschool
Voor zijn lerarenopleiding trok Mike naar Brugge waar hij nog altijd woont, en werkte er aanvankelijk in het buitengewoon onderwijs. Een extra opleiding management bracht hem aan het hoofd van een methodeschool in Nevele, een deelgemeente van Deinze.
“Ik vroeg me af of het soort onderwijs dat we in Brugge aanboden ook zou werken voor een andere doelgroep, zoals basisschool Balder”
Maar toen die fusioneerde met een klassieke school, wat hem minder lag, greep hij de kans om tijdelijk aan de slag te gaan in de Brugse Freinetschool De Tandem. Hij volgde er enkele jaren later de directeur op. In die functie bouwde hij de school 16 jaar lang verder uit, en integreerde er een systeem waarbij kinderopvang, kleuter- en basisonderwijs op elkaar aansluiten.
“We leverden er mooi werk, maar ik vond het jammer dat de impact van die lonende aanpak al bij al beperkt bleef. De kinderen in De Tandem hebben ook thuis een warm nest, spreken de taal, nemen deel aan naschoolse activiteiten… Ik vroeg me af of het soort onderwijs dat we in Brugge aanboden ook zou werken voor een andere doelgroep. Uit gesprekken met andere directeurs daarover, volgde een paar jaar geleden de vraag om onze principes toe te passen op basisschool Balder”, schetst Mike hoe hij terechtkwam in de Brusselse school waar momenteel een docureeks over loopt op VRT Canvas.
Uitdagend project
Balder ligt in Sint-Gillis, vlakbij station Brussel-Zuid, in een wijk met hoge armoedecijfers, een grote diversiteit en een verhoogde criminaliteitsproblematiek. Driehonderd leerlingen krijgen er op een beperkte oppervlakte en in verouderde gebouwen les in het Nederlands, een taal die bijna geen van hen thuis spreekt. Een bijzonder uitdagend project. “Waar ik vol goeie moed, achteraf bekeken wat positief naïef, aan begonnen ben”, aldus Mike.
“De ene na de andere leerkracht hield het voor bekeken door de moeilijke omstandigheden”
De problemen op de Brusselse school bleken complexer en dieper ingeworteld dan verwacht, en dwongen Mike er al na anderhalf jaar toe om het project dat hij voor ogen had in de koelkast te stoppen. “Er waren veel te weinig leerkrachten, de een na de ander hield het voor bekeken om in de bijna onmogelijke omstandigheden te werken. Sommigen bleken ook niet meer bereid om vernieuwing een kans te geven. Desondanks zaten we op de goeie weg, dat vond ook de onderwijsinspectie, maar er was gewoon te weinig ondersteuning om onze inspanningen vol te blijven houden.”
In de loop van de documentaire die productiehuis De Chinezen over de school draaide vorig schooljaar, stort de schoolwerking dan ook als een kaartenhuis in elkaar. “Ik ben er toen zelf enkele weken onderdoor gegaan, en tegen doktersadvies in herbegonnen. Maar uiteindelijk besloot ik eruit te stappen. Ik was blijkbaar niet de juiste mens op de juiste plek, en dat was een grote teleurstelling voor me. Ik moest toegeven dat ik de wereld niet kan veranderen, en in dit project op mijn limieten – ook fysiek – botste.”
“Ik hoop dat deze reeks ogen opent en er nu eindelijk stappen kunnen komen van hogerhand”
Dat dat proces ook onverbloemd wordt getoond in de documentaire, vindt hij net goed. “Ik hoop dat het ogen opent, en dat er eindelijk stappen kunnen ondernomen worden van hogerhand om situaties als deze bij te sturen.”
“De plek waar je wieg staat, zou je toekomst niet mogen bepalen”
Want aan de jongeren van Balder ligt het alleszins niet, meent hij stellig. “Ze worden al te gemakkelijk weggezet als probleemjongeren, hun ouders als mensen die nergens om geven. Maar dat beeld klopt helemaal niet! Het zijn inderdaad gezinnen die het financieel vaak moeilijk hebben, de culturele verschillen zijn niet min. Maar ze sturen hun kinderen net naar Balder opdat ze Nederlands zouden leren, in de hoop hen meer kans te bieden op een betere toekomst. Ik heb zelf ondervonden dat ze de dialoog aangaan. Maar ook zij botsen telkens opnieuw op een gebrek aan zowat alles om een kind goed op te voeden.”
Moeilijke leerling
In een kindcentrum in Anderlecht dat haar werking de voorbije vier jaar baseerde op dat van De Tandem in Brugge, vond Mike begin dit jaar een nieuwe uitdaging als directeur. Zijn gedrevenheid lijkt onaangetast. “Ik heb als kind veel kansen gekregen van mijn ouders, maar zij hadden het niet gemakkelijk. En ik was zelf ook niet de gemakkelijkste leerling. Zonder de onvoorwaardelijke steun van een mijn leraars destijds had ik het niet gered. Hoe belangrijk zo iemand kan zijn voor de toekomst van jongeren, is me altijd bijgebleven. En heeft me ook gemotiveerd om zelf in het onderwijs te stappen. Ik weiger me neer te leggen bij de fatalistische stelling dat de plek waar je wieg staat je toekomst bepaalt.”
‘Basisschool Balder’, elke maandag in september om 21.25 uur op VRT Canvas, en op VRT Max
The post “Ik was blijkbaar niet de juiste mens op de juiste plek”: reeks ‘Basisschool Balder’ eindigt voor directeur Mike (51) met ontgoocheling is provided by KW.be.
