Elk jaar krijgt de politie 40.000 aangiftes van belaging te verwerken. Een hallucinant cijfer en experts vermoeden dat dit slechts het topje van de ijsberg is. Uit studies blijkt dat één op de vier vrouwen in haar leven te maken krijgt met stalkingsgedrag. Journalist Marc Klifman (39) uit Brugge sprak met slachtoffers, nabestaanden, experts en zelfs een dader en bundelde al die verhalen in een boek: ‘Op een dag is het te laat. Van stalking tot femicide’. “Als we als maatschappij door dit boek wat alerter worden voor de problematiek, dan is mijn missie al geslaagd”, zegt Klifman.
Talloze assisenprocessen volgden we samen: Marc Klifman als vaste pen voor Het Nieuwsblad, ondergetekende voor De Krant van West-Vlaanderen. Rode draad in heel wat van die rechtbankdrama’s: vrouwen die vermoord worden door hun (ex-)partner, vaak na een lange lijdensweg van belaging, opgejaagd worden, aangifte doen maar niet of te weinig gehoord worden door politie en justitie. Het is ook één van die verhalen die voor Marc Klifman de aanleiding was om een boek over de problematiek te schrijven. “In de dagelijkse zoektocht naar nieuws had ik op een dag een advocate aan de lijn, die me zei dat ze een pleidooi aan het voorbereiden was. Een moordpoging na jarenlange stalking. Uit interesse ben ik in de rechtszaal gaan luisteren en ik werd omver geblazen door de kracht van het slachtoffer en haar omgeving. Toen voelde ik dat daar iets mee moest doen”, vertelt Marc.
De case in kwestie: Ingrid Vermeiren, moeder van drie dochters uit Antwerpen, die door haar ex-partner jarenlang gestalkt werd tot hij haar op een dag neerknalde met een jachtgeweer. Als bij wonder overleefde Ingrid de aanslag. “Toen ze in de rechtszaal het woord nam – de dader was er niet – bleek hoezeer die stalking niet alleen haar, maar haar hele omgeving had getroffen. Daardoor besefte ik dat stalking geen probleem is tussen een man en een vrouw, maar een maatschappelijke kwestie, iets waar we allemaal alert voor moeten zijn”, zegt Marc. (lees verder onder het kader)
Deze West-Vlaamse vrouwen werden het slachtoffer van een dodelijke stalker
Sharon Gruwez
De 22-jarige Sharon Gruwez uit Boezinge bij Ieper sterft in de nacht van 31 oktober op 1 november 2018 in wat op het eerste gezicht een ongeval lijkt. Ze zit als passagier in de auto van haar ex-vriend Davy Kesteman. Uit verder onderzoek – op aandringen van haar familie – blijkt al snel dat Sharon maandenlang gestalkt werd door Kesteman, die haar die avond zijn BMW in dwong en moedwillig aan 191 kilometer per uur crashte tegen een geparkeerde bus. In oktober 2021 werd Davy Kesteman door het assisenhof veroordeeld tot 23 jaar opsluiting. Hij heeft de feiten altijd ontkend.
Maïlys Descamps
Amper 18 jaar was Maïlys Descamps uit Moere bij Gistel toen ze in het voorjaar van 2017 brak met haar liefje Alexander Dean (nu 32). Die begon haar maandenlang te stalken, te bedreigen, haar te bespioneren en haar huis binnen te dringen. Maïlys en haar omgeving deden daar meermaals melding van bij de politie, maar er gebeurde niets. In juli van dat jaar vermoordde Dean eerst een fotograaf in Gent, die foto’s had genomen van Maïlys, en trok vervolgens naar haar huis in Moere. Daar stak hij eerst grootvader Gery Capon neer, daarna grootmoeder Marie-Josée Vanleene en uiteindelijk ook Maïlys Descamps. In 2022 werd Dean veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf en tien jaar terbeschikkingstelling van de strafuitvoeringsrechtbank.
Politie en justitie dragen een verpletterende verantwoordelijkheid in veel van de zaken die in je boek geschetst worden.
“Als een 18-jarig meisje als Maïlys Descamps op het moment dat ze geconfronteerd wordt met haar stalker die haar huis is binnengedrongen niet naar de politie, maar naar haar grootouders belt, dan is dat een probleem. Als ze vervolgens haar gsm neemt en de feiten filmt, ‘want anders gaan ze mij weer niet geloven’, dan is het duidelijk dat ze helaas weinig vertrouwen heeft in de politie. Maar mijn boek is géén aanklacht tegen politie of justitie. Zij roeien ook vaak met de riemen die ze hebben, niet elke klacht is even ernstig, soms worden klachten ook opnieuw ingetrokken. Wat ik duidelijk wil maken, is dat we allemaal een verantwoordelijkheid dragen. Iedereen moet alert zijn voor stalking in hun omgeving en de zaken durven benoemen.”
“Stalking treft niet enkel het slachtoffer, maar de hele omgeving”
‘Mensen hebben duizend vrienden op Facebook maar ze praten niet meer met elkaar’, zegt James, vader van een ander slachtoffer, in je boek.
“Hij heeft helemaal gelijk. Zijn dochter Sharon hield heel veel van haar miserie verborgen voor haar ouders, voor haar hele omgeving. Maar toch moeten er mensen geweest zijn die iets gemerkt, gezien of gevoeld hebben. Haar dader was een hardnekkige stalker, agressief ook. Dan is het de verantwoordelijkheid van die hele omgeving – en dus niet van het slachtoffer alleen – om aan de alarmbel te trekken. Ook als het slachtoffer, zoals in het geval van Sharon, zelf denkt dat ze in staat is om de dader te helpen of te genezen. De twee West-Vlaamse cases in mijn boek gaan nu toevallig allebei over jonge vrouwen, maar iedereen kan slachtoffer worden. Net zoals iedereen ook, onder bepaalde omstandigheden, stalkingsgedrag kan gaan vertonen. Dat mondt – gelukkig – niet altijd uit in moord, vaak gaat het om onaangepast gedrag, niet weten hoe je met een veranderde situatie zoals een relatiebreuk moet omgaan. Maar elke vorm van stalkingsgedrag moet ernstig genomen worden.”
Je sprak ook met René, zelf dader van stalking, maar ondertussen aan de slag in de hulpverlening.
“Nederlander René was ooit een zwaar geval: twee ex-partners jarenlang gestalkt, tot driehonderd berichtjes stuurde hij ze per dag. Ook bij hem is het bijna fataal afgelopen. Uiteindelijk is hij veroordeeld, heeft hij zich langdurig laten behandelen en zet hij zich nu in bij een organisatie die je kan vergelijken met de Anonieme Alcoholisten, maar dan voor stalkers. René vergelijkt het probleem ook echt met alcoholisme: je kan afkicken maar je moet je leven lang alert blijven. Dat klopt ook en net daarom is het jammer dat er in België amper relevante dadertherapie beschikbaar is. In Nederland, Engeland en Australië bestaat dit wel. En het rendeert: de recidivecijfers zijn spectaculair gedaald. Als beleidsmakers met dit boek aan de slag gaan en de maatschappij in het algemeen alerter wordt voor stalking, dan is mijn missie alvast geslaagd.”
‘Op een dag is het te laat. Van stalking tot femicide’ is uitgegeven bij Lannoo.
The post Journalist Marc Klifman (39) waarschuwt in boek voor stalking: “Dit kan iedereen overkomen” is provided by KW.be.
