De watertemperatuur van onze Noordzee is door de klimaatverandering al met 2 graden opgewarmd. Dat doet zich voelen. Letterlijk. Deze zomer zijn aan onze kust al tientallen badgasten gestoken door kleine pietermannen, omdat ze nietsvermoedend in deze giftige, langs de waterlijn ingegraven vissoort trapten.
“Onze Noordzee warmt dubbel zo snel op als de oceaanen, omdat ze ondieper en meer ingesloten zit”, zegt de Brugse bioloog Jan Seys van het Vlaams Instituut voor de Zee. Hij ziet een verschuiving van het leven in de Noordzee: “Enerzijds zoeken vissoorten meer noordelijke, koudere oorden op. Ofwel verplaatsen ze zich naar een dieper gedeelte van de Noordzee, waar het water ietwat koeler is.”
Doorschuifoperatie
“Anderzijds is er ook een poolwaartse doorschuifoperatie vanuit de Tropen en vanuit de Middellandse zee, waar het water voor heel wat soorten te warm geworden is. Veel mensen denken bij een temperatuurstijging, so what? Maar in een ‘gebufferde’ omgeving als het zeewater, is de impact groot.”
Volgens Jan Seys zijn twee derden van de commercieel beviste soorten 50 à 500 kilometer naar het noorden opgeschoven: “Kabeljauw is een goed voorbeeld.”
“Er spelen twee factoren mee: die vissoort houdt niet van warmer water en het roeipootkreeftje – het basisvoedsel voor de jonge kabeljauwen – is duizend kilometer noordwaarts getrokken. Bijgevolg is het kabeljauwbestand in onze zuidelijke Noordzee fel verminderd, die is verhuisd naar de kust voor IJsland en Noorwegen.”
Sardines
“In de plaats duiken er steeds meer sardines en ansjovissen op in onze Noordzee. Twee soorten die we tot voor kort associeerden met een mediterraans grillgerecht. Hetzelfde geldt voor de inktvissen, die we steeds meer in onze wateren aantreffen.”
“Er zijn vijf keer minder garnalen bij ons dan twintig jaar geleden. dat blikt uit de tellingen van ons burgerplatform SeaWatch-B. Op termijn zal jammer genoeg onze grijze Noordzeegarnaal misschien wel verdwijnen”, aldus Jan Seys.
Giftig
De uiterst giftige kleine pieterman is volgens deze Brugse bioloog en woordvoerder van het VLIZ in opmars: “Deze vissoort is deze zomer zeven keer meer waargenomen dan vorige zomer. Die vis graaft zich overdag langs de waterlijn in onder water en onder het zand. De kustreddingsdienst heeft al enkele tientallen gevallen van steken genoteerd.”
“De pijn die een steek van een kleine pieterman veroorzaakt kun je vergelijken met tien wespensteken op één plaats. Zelf draag ik altijd waterschoenen, als ik ga zwemmen. Ik wil het risico niet lopen om op een kleien pieterman te trappen. Eén raad: ga meteen naar de hulppost van de redders of steek je voet tot anderhalf uur in warm water aan 45° graden om het gif te doden. Anders riskeer je heftige pijn die lang kan anhouden.”
Kwallen
Volgens Jan Seys kunnen op termijn ook giftige microalgen een probleem worden voor de aquacultuur: “De oesterkwekers controleren hierop, maar ik raad af om zelf mossels te gaan plukken. wat trouwens verboden is in ons land.”
Daarnaast zijn gevaarlijke kwallen, zoals de parelkwal en het Portugees oorlogsschip, vanuit de Middellandse zee op komst naar onze wateren: “Ik wil geen paniek veroorzaken, maar een Portugees oorlogsschip heeft tentakels die tien meter lang kunnen zijn. Daarin kun je als zwemmer verstrikt raken. Er zij al meldingen geweest langs de Franse Atlantische kust.”
Waterbellen
De Brugse bioloog wijst erop dat onze zee steeds meer getroffen wordt door mariene hittegolven : “Niet alleen nu, maar ook tijdens de voorbije winter. Daarbij warmt het zeewater gedurende vijf dagen soms tot wel 3 à 4 graden boven het langjarig gemiddelde op. Die waterbellen nemen toe in aantal en hebben een groot effect op het leven in onze Noordzee.”
“Tot slot is er de verzuring van de oceaan. De voorbije zestig jaar zijn de zeeën 30 procent zuurder geworden. We zien al effecten op de kweek van oesters en mossels. Want die hebben kalk nodig om hun skelet te kunnen opbouwen. Een zuurdere oceaan bezorgt de helft van het zeeleven problemen.”
Zuurstof
“Dat wordt de grote uitdaging voor de toekomst. Want minder goed functionerende zeeën absorberen minder koolzuurgas en leveren minder zuurstof af. Het leven op aarde is afhankelijk van zuurstof, de helft ervan wordt door onze zeeën geproduceerd”, besluit Jan Seys.
The post De Noordzee warmt op: “Tientallen steken van giftige kleine pietermannen” is provided by KW.be.
