Karl Vannieuwkerke schrijft elke week een brief. Deze week richt hij zich tot wijlen Odiel Defraeye, de West-Vlaming die in 1912 als eerste Belg de Tour de France op zijn naam schreef. Reacties zijn welkom op [email protected].
Waarde heer Defraeye,
Beste Odiel,
Sta mij toe je te tutoyeren. Je rust al zestig jaar op een begraafplaats in Bierges en je erfenis laat ons niet los. Jij, zoon van het vlakke West-Vlaamse land, schreef in 1912 geschiedenis die nu nog altijd wordt gekoesterd. Je bent de allereerste Belg die de Ronde van Frankrijk wist te winnen. Met primitief materiaal over Alpen en Pyreneeën. Monsteretappes die de grenzen van het menselijk vermogen aftastten of zelfs ver overschreden. 5.319 kilometer in 15 etappes, je zou er nu eens mee moeten afkomen.
Het zijn andere tijden, beste Odiel. En toch. Ook in 1912 speelden commerciële belangen een rol. Je reed voor Alcyon, de ploeg van Gustave Garrigou, de Tourwinnaar van 1911. Blijkbaar had je in de Ronde van België zoveel indruk gemaakt dat de Fransen schrik van je kregen en zelfs overwogen om je niet te selecteren. Tot de Belgische invoerder van Alcyon met commerciële represailles dreigde bij een eventuele niet-selectie van Frayke uit Rumbeke. De Fransozen zwichtten onder de druk. Je mocht mee. En je bleek, zoals gevreesd door de zuiderburen, beter dan Garrigou. Je vloog over bergen, door regen, wind en hitte, op een fiets die vandaag een museumstuk is. Maar jij fietste ermee alsof het een verlengstuk van jezelf was. En je won. Gewoon omdat je de beste was.
Je was naar verluidt geen man van veel woorden, wel van grote daden
Op 4 juli, na afloop van de derde rit, pakte je in Belfort de leiding in het algemene klassement. En je zou daar blijven staan tot het einde. Op 28 juli reed je in Parijs het Parc des Princes binnen als eerste Belgische winnaar van de Tour. Het moet een onvergetelijk moment zijn geweest, Odiel. Eugène Christophe en je ploegmaat Gustave Garrigou stonden samen met jou op het podium. De rit van bijna vier weken richting eeuwige roem tot een goed einde gebracht. Je was naar verluidt geen man van veel woorden, wel van grote daden. De thuiskomst in Rumbeke staat in de geschiedenisboeken als een uitzonderlijke dag voor de deelgemeente van Roeselare. Een waar volksfeest ter ere van Frayke.
Ondertussen staat op het marktplein een standbeeld voor je, Odiel. Een blijvende herinnering aan wat je hebt gepresteerd. Ook al heeft de erkenning lang op zich laten wachten. Het beeld werd pas honderd jaar na je legendarische prestatie en lang na je dood ingehuldigd. Zonde en een gemiste kans. Achter de herberg die je uitbaatte, ligt als relikwie wel nog altijd de wielerpiste Defraeye-Sercu. Jij legde ze na de Eerste Wereldoorlog zelf aan, in aarde. Je betonneerde ze na je carrière in 1927 om te kunnen concurreren met de velodrooms in de buurt.
Maar de zaken liepen niet altijd zoals je wenste, Odiel. De harde wetten van het leven kenden ook voor jou geen genade. De drankduivel kreeg je te pakken en in 1965 stierf je in Bierges nadat je het slachtoffer was geworden van ettelijke beroertes en een spraakverlamming.
Koers is duidelijk meer dan sport. Het is een gevoel, een stuk cultuur
Ik heb altijd getwijfeld over de waarde van een postuum eerbetoon, maar heb er toch een kleine erezaak van gemaakt om mee je nalatenschap uit te dragen. In 2012, honderd jaar na je Tourzege, reikten we in Vive le Vélo De Fraaie Odiel uit. Nu gaan we dagelijks op pad met Het Odieltje om mensen te bedanken door wie wij al twintig jaar lang elke avond Vive le Vélo en tot morgen mogen zeggen.
Jonge coureurs weten meestal niet wie je bent. Maar door de speelse manier waarop we jou verder willen laten leven, willen we daar verandering in brengen, beste Odiel. De aaibaarheidsfactor van Het Odieltje is groot. Het is dan ook een knipoog naar de moed, het karakter en de flair die jij als coureur uitstraalde. Koers is duidelijk meer dan sport. Het is een gevoel, een stuk cultuur. En jij belichaamde dat al in een tijd waarin er van televisie of media nog geen sprake was. Jij toonde wat het betekent om geschiedenis te schrijven.
Vive Odiel. Vive le Vélo. En tot morgen!
The post Karl Vannieuwkerke schrijft een brief naar wijlen Odiel Defraeye: “Het Odieltje is een knipoog naar de moed, het karakter en de flair die jij als coureur uitstraalde” is provided by KW.be.
