Gisteren was het precies 30 jaar geleden dat Johan Bruyneel een loodzware Ardennenrit in de Tour won. In de straten van Luik versloeg de Izegemnaar in een sprint met twee viervoudig Tourwinnaar Miguel Indurain. De gele trui was de kers op de taart. Een reconstructie.
Johan Bruyneel, geboren op 23 augustus 1964 in Izegem, maakt in juli 1990 zijn Tourdebuut. Met succes. Hij wordt tweede in de Pyreneeënrit naar Pau en 17de in de eindstand. Twee maanden later wint Bruyneel de Ronde van de Europese Gemeenschap, een soort van mini-Ronde van Frankrijk. Hij laat de Fransen Martial Gayant en Laurent Jalabert achter zich.
Bruyneels carrière is gelanceerd. In 1992 wint hij in Burgos een rit in de Vuelta. Een jaar later is hij in Spanje goed voor zijn eerste toptienplaats in een grote ronde: negende, nadat hij drie weken in dienst rijdt van Once-kopman Alex Zülle. In 1993 voegt Bruyneel er in Frankrijk een zevende plaats aan toe, nadat hij in Amiens ook zijn eerste ritzege in de Tour behaalt.
Als knecht naar de Tour
Na het straffe 1993 volgt voor Bruyneel een moeilijk 1994. Door een valpartij net voor het seizoen is hij maanden buiten strijd. De Izegemnaar rijdt geen enkele grote ronde en komt alleen de laatste twee maanden van het seizoen in actie.
In 1995 duurt het lang vooraleer Bruyneel zijn beste benen terugvindt. Eind mei wint hij een etappe in de GP du Midi-Libre. Een maand later, op 1 juli, staat onze landgenoot in Saint-Brieuc aan de start van zijn vierde Tour. Bruyneel rijdt in dienst van Alex Zülle en Laurent Jalabert. De Zwitser en Fransman willen viervoudig Tourwinnaar Miguel Indurain het vuur aan de schenen leggen. De Tour begint uitstekend. Aan de vooravond van de eerste belangrijke test, de Ardennenrit naar Luik op dag acht, staan vier Once-renners in de top tien: Jalabert op drie, Melchor Mauri op vier, Zülle op vijf en Bruyneel op zes. Indurain volgt als negende al op zo’n halve minuut.
Mini-Luik-Bastenaken-Luik
Op zaterdag 8 juli wacht tussen Charleroi en Luik een slopende miniversie van Luik-Bastenaken-Luik over 200 kilometer en ruim 3.500 hoogtemeters. Op het menu staan tien hellingen: Yvoir, Durbuy, Petit-Barvaux, Ferrières, Basse-Bodeux, Haute-Levée, Rosier, La Reid, Mont-Theux en Les Forges. De ploegtactiek bij Once is duidelijk: kopman Jalabert opnieuw in het geel krijgen. “Dat moest via de bonificatiesprints gebeuren”, vertelt Bruyneel ‘s avonds. “Onder meer ik moest aanvallen om de snelle mannen, zoals Abduzhaparov en Cipollini, in het rood te jagen. Het klopte als een bus. Na de laatste spurt (in Theux, red.) had Jaja zijn truitje terug.”
“Het publiek schat deze zege allicht hoger in, maar voor mij blijft die ritzege in Amiens in 1993 nog specialer” – Johan Bruyneel in 1995
Een sterk uitgedund peloton begint aan de Mont-Theux, op 27 kilometer van de finish. Bruno Thibout valt aan. Eric Boyer, Bo Hamburger, Lance Armstrong, José Ramon Gonzalez, Massimiliano Lelli én Bruyneel volgen. Ook Indurain sluit aan, gevolgd door Jalabert. Na de top versnelt Bruyneel. Enkel Indurain en Boyer kunnen mee. “Het was een verrassing van formaat dat Indurain plots opdaagde”, vertelt Bruyneel na de etappe. “Daar gaat mijn rit, vreesde ik. De concurrentie zou mij laten begaan, maar ik kon me niet voorstellen dat het achter Indurain rustig zou blijven.”
Straffe Miguel Indurain
Indurain gaat echter als een wilde tekeer. Net hij, de 30-jarige Spanjaard die de vier edities ervoor verweten werd dat hij de Tour nooit met panache won. Zijn aanval in de Ardennenrit gebeurt in een opwelling, beweert Banesto-ploegleider José-Miguel Echavarri na afloop. “Op de hellingen ervoor was Miguel al een paar keer op de trappers gaan staan en zag hij noch Rominger, noch Berzin in zijn zog. Miguel rook een kans om hen te verrassen.” Op de laatste klim, Les Forges, gaat Boyer overboord.
Eén keer vraagt Indurain aan Bruyneel om over te nemen. “Hij begreep dat het niet kon”, vertelt Bruyneel na afloop. “Als ploegmaat van Jalabert en Zülle mocht ik niet bijspringen. Ik ben zeker dat Indurain vooraf al besefte dat zijn vraag nutteloos was. Welk verschil had het trouwens gemaakt? Ik kreeg niet eens de tijd om mijn snelheidsmetertje te raadplegen. Het was alsof ik de laatste 20 kilometer achter een brommertje fietste. Op de Côte des Forges had ik het heel moeilijk, maar de aanmoedigingen van het publiek waren zo hevig dat ik niet kon lossen. Eén missie had ik: zolang mogelijk in het spoor van Indurain blijven en indien mogelijk de rit pakken. Ik één tandje kleiner, want met zijn molen had ik mijn motor finaal sowieso opgeblazen.”
Voor eigen volk
In de afdaling naar Luik geeft Indurain het tempo aan, met Bruyneel in zijn wiel. In het peloton leiden Mapei-GB (voor Tony Rominger), Gewiss-Ballan (voor Bjarne Riis, Evgeni Berzin en Ivan Gotti) en Once (voor Jalabert en Zülle) de achtervolging. Tevergeefs. Een sprint met twee in de Boulevard de la Sauvinière moet de ritwinnaar aanwijzen. Bruyneel is duidelijk de snelste en verovert als kers op de taart ook de gele trui. “Dit is mooi. Enorm mooi”, zegt Bruyneel na afloop, in het bijzin van zijn moeder en vriendin. “Het publiek schat dit allicht hoger in dan mijn ritzege van twee jaar geleden. Voor eigen volk, met een gele trui als toetje. Maar Amiens blijft op persoonlijk vlak specialer, want toen was mijn vader enkele weken ervoor overleden.”
Indurain kan leven met zijn tweede plaats. “Ik begreep Bruyneel toen hij niet inging op mijn verzoek om een beetje steun. Als hij me had bijgestaan, zou ik hem zo de ritzege gelaten hebben. Nu lagen de zaken anders. Hem in een zetel meenemen en de rit in geschenkverpakking aanbieden: zo gek ben ik niet. In de laatste rechte lijn deed ik wat ik kon om te winnen, maar Bruyneel won omdat hij de snelste was, niet omdat ik een oogje toekneep.” (lees verder onder de foto)
Iedereen gunt Bruyneel de ritzege en gele trui. “Dit is een terechte beloning”, stelt bondscoach Eddy Merckx. “Ik ben blij voor Johan”, voegt ploegmaat Jalabert eraan toe. “Ik gun het hem van harte dat hij voor eigen publiek in de gele trui kan defileren. Waarom zou ik hem dat misgunnen? Ik kon al zo vaak rekenen op hem.” Ook ploegleider Manolo Saiz is in de wolken. “Johan is een belangrijke pion binnen ons team. En dat hij een stukje met de fiets kan rijden, bewees hij al voor de rit naar Luik.”
Tijdrit in gele trui
Daags na de stunt vindt tussen Hoei en Seraing een tijdrit over 54 kilometer (met 937 hoogtemeters) plaats. Na zijn ritzege beseft Bruyneel dat de gele trui slechts één dag in zijn bezit zal zijn. “Na een half uurtje in het zog van Indurain maak ik me niet te veel illusies. Die gele trui is zondag voor hem.” Hij krijgt gelijk. Once plaatst vijf renners in de top tien, maar een verpletterende Indurain rijdt iedereen op een hoopje. Bruyneel: “Dat ik in de tijdrit terrein verloor, is normaal. De afstand was iets te lang voor mij en ik werd zo opgejut door de aanmoedigingen van het publiek dat ik me in het begin vergaloppeerd heb. Als gevolg van de krijsende toeschouwers kon ik zelfs mijn tussentijden niet horen. Al werd ik zelf wel gewaar dat ik naar het einde toe verzwakte. Geen nood. Ik was slechts één dag leider, maar ik ben blij dat ik het meegemaakt heb. Ik vrees wel dat ik van deze inspanningen een dag of drie zal moeten bekomen.”
Bruyneel krijgt gelijk. Na de rustdag verliest hij in de Alpenrit naar La Plagne 18 minuten. De rest van de Tour rijdt hij in dienst van Zülle, Jalabert en Mauri. Once plaatst in Parijs drie man in de top zes, maar aan Miguel Indurain valt niet te tornen.
Ook derde in de Vuelta
Twee maanden na de Tour wordt Bruyneel derde in de Vuelta, zijn eerste en enige podiumplaats ooit in een grote ronde. Once domineert op Spaanse bodem. Laurent Jalabert wint vijf ritten en pakt de eindzege. Bruyneel, einde contract, versiert op het einde van het jaar een transfer naar Rabobank, waar hij twee matige seizoenen kent. In 1998 sluit hij zijn carrière af bij Once, maar het beste is eraf. De Izegemnaar beëindigt zijn carrière en wordt bij het Amerikaanse US Postal ploegleider van Lance Armstrong, die teelbalkanker overwonnen heeft en met succes zijn comeback heeft gevierd. Het vervolg kennen we.
The post “Het was alsof ik achter een brommertje reed”: 30 jaar geleden sloeg Johan Bruyneel in Luik een dubbelslag met ritwinst én gele trui is provided by KW.be.
