Met behulp van vissersfuiken en hondenbrokken worden in Heuvelland zoveel mogelijk Afrikaanse klauwkikkers bestreden. Ze stromen ons land binnen en doden inheemse soorten. “Er is ook een nucleaire optie, maar dat kan enkel in poelen zonder waardevol leven.”
“Deze soort is van Sub-Sahara-Afrika en komt hier normaal niet voor”, zegt bioloog Maud Segal van het Vlaams Instituut voor Natuur en Bosonderzoek (INBO). “Ik ben vorig jaar aangeworven als deskundige voor onderzoek en bestrijding van deze invasieve exoot, die onze kwaliteitsvolle poelen en landschappen bedreigt waarin sterk geïnvesteerd werd.”
Zwangerschapstest
Nochtans was het dier de voorbije 100 jaar erg nuttig voor de mens. “Tussen 1930 en 1950 werd de kikker wereldwijd gebruikt als eerste efficiënte zwangerschapstest”, stelt Segal. “Het dier kreeg een injectie van urine van een vrouw die mogelijk zwanger was en dan was het afwachten of er binnen de 24 uur eitjes gelegd werden of niet. Deze test was foolproof, makkelijk en beter dan wat toen voorhanden was.”`
“Daarna werd het dier als modelorganisme gebruikt in de wetenschappelijke wereld. De kikker werd zelfs gekloond, nog voor het bekende schaap Dolly, en in de ruimte gebruikt voor de studie van ontwikkelingsbiologie. In de laatste decennia werd het een populair huisdier, net omdat hij in alle situaties kan overleven en makkelijk te onderhouden was. Sinds vorig jaar geldt een verbod in de EU omwille van de natuurimpact.”
Superkikker
“Sommigen beweren dat hij twaalf maanden kan overleven zonder eten. Het dier kan tegen zuurstof- en temperatuurvariaties, vuil water… tegen van alles. Een superkikker, de kakkerlak van de amfibieën die alles zal overleven als we er niks tegen doen. Het is nu of niet meer.”
“Als hij geen andere larven of juvenielen meer vindt, doet hij aan kannibalisme en eet z’n eigen nakomelingen. Hij plant zich razendsnel voort met duizenden eitjes per legsel en één tot twee legsels per jaar. Hij kan drager zijn van ziektes die massale sterftes veroorzaken bij amfibieën wereldwijd. Ten slotte veroorzaakt hij veel vertroebeling in het water, waardoor vegetatie afsterft en zuurstof verdwijnt uit het water. Zo degraderen volledige ecosystemen.”
Nucleaire optie
“In 2022 werden in ons land drie broedpoelen ontdekt. Deze werden aangepakt met een laatste, maar efficiënt redmiddel: ongebluste kalk. Ook wel de nucleaire optie genoemd omdat deze methode alles doodt. Dit kan enkel in poelen zonder ecologische waarde. De broedpoelen zaten stampvol met kikkers. Ze werden ontdekt doordat meeuwen ze er kwamen uitpikken. Met één schep van het net had je meteen vijftig kikkers mee, het was niet te doen.”
“Er kwam omheining rond zo’n poel zodat er geen konden ontsnappen of terug inspringen. Eerst haalde men de meeste kikkers met grote fuiken uit de poel en liet hen op een diervriendelijke manier inslapen. De poel werd leeggepompt en bepoederd met ongebluste kalk om de zuurtegraad zo hoog mogelijk te houden gedurende een aantal dagen. Zo werden ook de kikkers verdelgd die zich wegstaken in de modder en de pathogenen die ze meedroegen.”
Leie
“Via de Leie en Douvebeek worden Heuvellandse poelen nog voortdurend besmet. Deze waterlopen flirten met verschillende grenzen. We geloven er nog in, maar samenwerking met Wallonië en Noord-Frankrijk wordt cruciaal. Momenteel lukt dat moeilijk omdat in Frankrijk te weinig middelen en personeel worden voorzien. We houden wel contact met het land om zo snel mogelijk samen iets te ondernemen.”
Grens bewaken
Intussen probeert Segal de soort tegen te houden en te bewaken bij de grens. Dinsdag demonstreerde ze een mildere bestrijdingsmethode in een private poel met de beschermde kamsalamander middenin een schapenweide. “We gebruiken grote dubbele schietfuiken in de poel en lokken kikkers met hondenbrokken in ons net dat de bodem volgt. Met behulp van plastieken flessen blijven de uiteindes mooi boven water waardoor alle gevangen dieren, ook de kamsalamander, nog lucht kunnen happen. Na 24 uur wachten halen we de netten uit en sorteren we de soorten. De inheemse gaan terug de poel in.”
De opmars lijkt voorlopig gestopt in Heuvelland. “Maar er mogen geen lekken ontstaan, want dan wordt het dweilen met de kraan over. We moeten ingrijpen, anders dreigen we te belanden in de situatie van Frankrijk en Chili: na een exponentiële toename kan men daar alleen nog investeren in natuurherstel.” (TP)
The post In Heuvelland probeert ons land de opmars van de ‘kakkerlak van de amfibieën’ te stuiten: “Het is nu of niet meer” is provided by KW.be.
