Noel Chavasse is een van de drie militairen die ooit niet één, maar twee keer het Victoria Cross, de hoogste Britse militaire onderscheiding, ontving. Hij was luitenant-chirurg bij het 10de bataljon van het King’s Liverpool Scottish Regiment. Maandag vond er een grote herdenking plaats van de deelname van de eenheid aan de Slag om Ieper in 1915 bij Zillebeke. Medeorganisator van die ceremonie is Niek Benoot, de uitbater van Hooge Crater Museum. Ook Niek kreeg tot zijn grote vreugde een onderscheiding.
Je moet er een beetje naar op zoek gaan, maar net naast kampeerterrein Hof Bellewaerde in Zillebeke ligt een gedenksteen voor de Liverpool Scottish. De steen is opgedragen aan het 1/10de bataljon Liverpool Scottish, dat op die locatie op 16 juni 1915 meer dan 400 mannen verloor bij de Slag om Hooge. Om de 110de verjaardag van die tragische gebeurtenis te herdenken, reisden zo’n 150 Liverpool Scottish-veteranen en supporters naar Ieper om de herdenking bij te wonen.
Noel Chavasse
Maar wie waren dat nu, die Liverpool Scottish? En waar komt de combinatie van Schotland met het Britse Liverpool vandaan? Om wat duiding te krijgen, kloppen we op de schouder van majoor Ian Riley. De officier is ondertussen met pensioen, maar hij diende zelf bij de eenheid en is nu secretaris van The Liverpool Scottish Museum Trust. “Liverpool was ooit een heel rijke stad, waar vooral de katoenindustrie hoogtij vierde. Omdat er heel wat werk was, trokken mensen van overal naar de stad. Mijn voorvaderen zijn bijvoorbeeld afkomstig uit Noord-Ierland”, vertelt de majoor. “Tussen hen zaten ook heel wat Schotten. Naar aanleiding van de Tweede Boerenoorlog in Zuid-Afrika werd er een eenheid opgericht met Schotten die in Liverpool woonden. Dat gebeurde omdat er mensen van gelijke achtergrond bij elkaar zouden zijn, wat het bijvoorbeeld naar taal toe een stuk eenvoudiger maakt.” Naast eenheden gevormd met mensen uit de Schotse gemeenschap was er bijvoorbeeld ook de Liverpool Irish.
De Liverpool Scottish telde een bijzondere soldaat in haar rangen, namelijk Noel Chavasse. Noel was de jongste van een tweeling, die opgroeide in Oxford. De broers werden toegelaten tot de universiteit van Oxford en daar volgde Noel de opleiding tot arts. In 1912 legde Noel met succes zijn eindexamens af en vestigde hij zich als dokter in Liverpool. In 1913 werd hij luitenant-chirurg in het 10de bataljon van het King’s Liverpool Scottish Regiment. Op 3 november landde Noel Chavasse in Le Havre. In juni 1915 werd de Liverpool Scottish ingezet ter hoogte van Hooge bij Zillebeke. De dokter negeerde de beschietingen en redde daarbij het leven van verschillende soldaten. Hiervoor kreeg hij op 26 oktober 1916 zijn eerste Victoria Cross. Het Victoria Cross is de hoogste Britse militaire onderscheiding, die slechts bij ‘zeer bijzondere dapperheid’ wordt toegekend. Er wordt geschat dat slechts 1 op 10 heldendaden die voor het VC in aanmerking komen, door de betrokkene wordt overleefd. Slechts drie mensen kregen de hoge onderscheiding twee keer toegekend en één daarvan was Noel Chavasse.
In augustus 1916 nam Noel Chavasse deel aan de Slag aan de Somme, waar hij lichtgewond raakte. Dat belette hem niet om terug te gaan naar de loopgraven, waar hij in het niemandsland op zoek ging naar gewonden. Een granaatsplinter verwondde hem aan het hoofd tijdens de Slag om Passendale. Na te zijn verzorgd, ging hij terug naar de veldhulppost, waar hij samen met een gevangen Duitse arts onophoudelijk gewonden verzorgde. Tot hij op 1 augustus opnieuw gewond raakte. Chavasse bleef echter verder gewonden verzorgen, ondanks hevige pijnen. Een dag later viel een granaat in de hulppost en de dokter liep daarbij zware verwondingen op in de buik. De arts belandde tenslotte in een veldhospitaal in de Brandhoek, waar hij twee dagen later bezweek aan zijn opgelopen verwondingen, op 4 augustus 1917. De officier was toen 32 jaar oud. Voor zijn inzet tijdens deze eerste dagen van de Derde Slag om Ieper kreeg hij zijn tweede Victoria Cross postuum toegekend. Noel Chavasse ligt begraven op de Brandhoek New Military Cemetery.
Jaarlijkse herdenking
Ondertussen zijn we 110 jaar verder en nog steeds wordt herdacht wat de eenheid op 16 juni 1915 deed bij Bellewaerde. Bezieler van die herdenking is Niek Benoot, de uitbater van Hooge Crater Museum in Ieper. Hij organiseert de plechtigheid samen met Bellewaerts vzw. Niek werd voor zijn toewijding beloond met een Liverpool Scottish Order of Merit (LSOM).
“Al 20 jaar speelt Niek een belangrijke rol in onze activiteiten in het Ieperse”, aldus Robert H. Owen, de voorzitter van de Liverpool Scottish Regiment Association. “Niek en zijn vrouw Ilse zijn gepassioneerd door onze geschiedenis, en ze krijgen daarbij hulp van hun zonen Louis en Arthur. Hij raakte betrokken bij de Liverpool Scottish op het moment dat hij het museum Hooge Crater overnam in 2008. Vanaf dan was Niek een grote steun voor ons in al onze activiteiten in de regio. Op zijn eigen initiatief organiseerde hij op de avond van 16 juni een plechtigheid aan het monument. Daarom verlenen we hem de Liverpool Scottish Order of Merit.”
Niek Benoot is heel blij met de erkenning. “Het herdenken van wat hier is gebeurd, is iets wat altijd moet worden verdergezet. Ik ben zeker dat ook onze jonge zonen, die nu aan het studeren zijn voor hun schoolexamens, de traditie ooit zullen verderzetten.”
De plechtigheid die maandagochtend plaatsvond, werd bijgewoond door niet alleen leden van The Liverpool Scottish, maar ook door burgemeester Katrien Desomer (Team Ieper), die samen met gemeenteraadslid Dimitry Soenen een krans neerlegde.
The post Liverpool Scottish eert Ieperling Niek Benoot (41) met onderscheiding: “Al 20 jaar speelt de uitbater Hooge Crater een belangrijke rol” is provided by KW.be.
