In het West-Vlaamse Heuvelland verzamelden vrijdagnacht tientallen mensen voor een intieme, stille wandeling door tijd en landschap. Ze trokken naar verschillende kraters die exact 108 jaar eerder ontstonden om 4.10 uur. Dit tijdstip werd wereldberoemd als ‘Zero Hour’, toen de grootste ontploffing ooit door de mens. “Op dat moment worden 21 grote dieptemijnen tot ontploffing gebracht onder de Duitse eerste lijn”, vertelt Piet Chielens. De oud-directeur van het Ieperse In Flanders Fields Museum nam de wandelaars op sleeptouw langs de laatste getuigen van de Battle of the Messines Ridge. “Bij ons in Vlaanderen steeds beter bekend als de Mijnenslag.”
30 ton springstof
“Zo meteen links zien we een krater aan de eerste herdenkingsboom, hij tekent zich af tegen de horizon”, wijst Chielens. “Een gigantisch gat. De mijnkracht die verzameld werd, was telkens ergens tussen de 25.000 en 30.000 kg springstof. Er zijn nog 15 grote kraters die op vandaag in een of andere staat zijn overgebleven. Deze krater probeerde men net voor de Tweede Wereldoorlog leeg te pompen en te dempen. Dat is gelukkig mislukt. Nu mag men er niet meer aankomen. Ze zijn beschermde monumenten geworden.”
Werelderfgoed
De krater bij de voormalige Spanbroekmolen werd gedoopt tot de ‘Pool of Peace’ en is sinds een paar jaar zelfs UNESCO Werelderfgoed. Britse en Canadese mijnwerkers groeven er destijds een tunnel van 521 meter lang en 26 meter diep. Aan het uiteinde zat een springstofkamer met 41 ton ammonal, pal onder de Duitse stellingen. “De meest noordelijke mijn zat onder Hill 60 bij Ieper, de meest zuidelijke voor het bos van Ploegsteert”, duidt Chielens. “Over een zeer grote afstand had men die mijnen begraven. Men had eigenlijk 25 mijnen gepland, maar enkele zijn onschadelijk gemaakt door Duits tegenmijnwerk.”
Nog één mijn
“Op het laatste moment werd beslist om de twee meest zuidelijke mijnen niet tot ontploffing te brengen. Daar gebeurde een grote explosie in 1955 tijdens een groot onweer dat een boom trof. Zijn wortels raakten de kabel die naar de mijn vertrok. Tot op vandaag ligt nog altijd een van die mijnen in de buurt van Ploegsteert. Men weet ongeveer waar het is, maar men durft die mijnlading niet te bergen omdat de springstoffen na al die tijd onstabieler werden, wat het leven van de ontmijners van het Belgisch leger in gevaar zou brengen.”
Mysterie
Eén van die mannen was de 56-jarige William Redmond: Iers parlementslid, majoor, de nummer twee van zijn bataljon, en toch viel hij aan in de eerste lijn van de Mijnenslag. “Daar moest hij eigenlijk echt niet zijn, maar hij drong aan bij zijn kolonel omdat hij absoluut in de frontlijn wilde zijn”, aldus Chielens. “Sommigen zagen er een soort wanhoopsdaad in. Wat het precies was, heeft hij zelf nooit uitgesproken. We weten het dus niet. Hij raakte vrijwel meteen gewond nog voor de Duitse lijn bereikt werd. Een ambulancewagen voerde hem naar de weide in Dranouter waar nu het festival plaatsvindt. Hij overleed er nog diezelfde dag.”
Eenzaam graf
Deze kratertour draagt zijn naam, want de Redmondwandeling volgt z’n laatste tocht. De eindhalte: het graf van de man bij Loker. Het bevindt zich niet tussen de vele zerkjes van z’n strijdmakkers op de militaire begraafplaats, maar enkele tientallen meters daar vandaan, helemaal alleen in Vlaamse velden. “Die locatie was het einde van de toenmalige moestuin van het instituut Godtschalck, een congregatie van zusters waar hij vaak naar de mis ging”, weet Chielens. “Het Mariabeeldje bij zijn graf verwijst naar de voormalige Lourdesgrot op deze plek. Redmond was zeer bekend als parlementslid en als man van verzoening en samenwerking. We begonnen deze wandeling op een moment dat er nog geen vrede was in Noord-Ierland. Zijn verzoenende woorden blijven we hier elk jaar herhalen.” (TP)
The post Een groep wandelaars reist al sinds 1997 op een welbepaalde nacht van het jaar naar de plek van Zero Hour, toen de grootste ontploffing ooit door de mens. “Eén mijn zit nog steeds in de grond, men durft hem niet te bergen.” is provided by KW.be.
