Het gerecht voert een strafonderzoek naar mogelijk gesjoemel in Nieuwpoort. Bij de aanbesteding voor parkings zijn volgens gerechtelijke bronnen grote vraagtekens te plaatsen. Zo bleek de overheidsopdracht wel heel lucratief uit te draaien voor het bedrijf dat de miljoenendeal binnenhaalde, terwijl de Nieuwpoortse schatkist er amper beter van werd. Het onderzoek viseert dan ook vooral lokale politici onder wie de huidige burgemeester, een schepen en de gemeenteraadsvoorzitter. Wij konden exclusief het dossier inkijken en ontwarden het kluwen.
Waarover gaat dit?
• In 2012 gunde het Nieuwpoortse stadsbestuur de bouw van drie parkeergarages en de exploitatie van boven- en ondergronds parkeren aan de nv Promotion and Building Company (PBC).
• PBC verkoopt nadien de erfpachtovereenkomst en de exploitatievergunningen aan andere vennootschappen.
• Sinds 2019 ontvangt de Stad Nieuwpoort geen inkomsten meer uit het straatparkeren. Volgens de oppositie loopt de stad miljoenen mis door het contract.
• Het parket van West-Vlaanderen bevestigt aan deze krant dat er een strafonderzoek loopt naar de manier waarop de aanbesteding tot stand is gekomen.
De zaak rond de parkings is een uitloper van een onderzoek dat enkele jaren geleden gevoerd werd naar twee Nieuwpoortse bouwmagnaten. Het duo achter de Sea Coast Group, dat meer dan 150 grote nieuwbouwprojecten opzette aan de kust, werd toen verdacht van belastingfraude en witwaspraktijken maar sloot in 2023 een deal met het gerecht. Door in te gaan op de ‘verruimde minnelijke schikking’ ontsnapten de twee bouwmagnaten aan verdere vervolging.
Tijdens dat onderzoek stootten de speurders echter ook op aanwijzingen dat het stadsbestuur van Nieuwpoort niet helemaal vrij van zonden zou zijn. Concreet gaat het om de aanbesteding voor de bouw en exploitatie van drie ondergrondse parkings en de concessie voor zowel het ondergronds als bovengronds parkeren in de stad.
Die openbare aanbesteding werd in augustus 2012 uitgeschreven, waarna uiteindelijk twee kandidaten een offerte indienden: het bekende parkeerbedrijf Interparking en de NV Promotion and Building Company (PBC), een vennootschap van diezelfde twee bouwpromotoren van Sea Coast Group.
(lees verder onder de afbeelding)
Parkeerreus Interparking stelde zich echter meteen in zijn offerte al vragen bij de rendabiliteit van het hele project, tenzij de stad Nieuwpoort er jaarlijks 977.418 euro aan zou toesteken. PBC daarentegen zag de toekomst rooskleurig en beloofde zelfs de erfpachtvergoeding van 5 miljoen euro nog voor 1 januari 2014 te zullen storten. PBC, dat in sé een bouwpromotor is, heeft geen ervaring in de parkeersector maar lost dat op door in zee te gaan met Vinci Park en Besix Park, twee bedrijven die wél de nodige referenties kunnen voorleggen.
Op 3 december 2012 gunt het college van burgemeester en schepenen de aanbesteding dan ook aan PBC, dat op alle gunningscriteria het hoogste scoort. Nieuwpoort heeft op dat moment nog de in 2016 overleden Roland Crabbe als burgemeester, in het schepencollege zetelen dan al de latere burgemeesters Geert Vanden Broucke en Kris Vandecasteele, huidig schepen Bert Gunst en huidig gemeenteraadsvoorzitter Rik Lips, allen CD&V.
Voorwaarden
Uit het juryverslag voor de aanbesteding blijkt niet alleen dat Interparking de opdracht niet binnenhaalt, er staat ook dat het bedrijf uitgesloten werd. Als reden wordt opgegeven dat het bedrijf in zijn offerte een voorbehoud had geformuleerd. Uit de offerte van PBC blijkt echter dat ook zij een voorbehoud maakten, en geen kleintje: PBC wil, nadat het de opdracht binnengehaald heeft, zowel de uitbating van de ondergrondse parkings als het beheer van het bovengronds parkeren uitbesteden via een subconcessie.
Meer zelfs, in het collegebesluit over de toekenning van de gunning staat letterlijk “volgens de voorwaarde voorzien in hun offerte”. Ondanks het stellen van die duidelijke voorwaarde – waarop PBC dus niet en Interparking wél wordt afgerekend – haalt Promotion and Building Company de opdracht binnen.
5 miljoen euro
Nadat de buit binnen is, gebeuren er vreemde dingen. Zo komt er in december 2014 plots een bijkomende akte waarin bepaald wordt dat PBC de erfpachtvergoeding van 5 miljoen euro niet onmiddellijk hoeft te betalen. Nochtans was die som het allereerste gunningscriterium van de aanbesteding. Het tijdig betalen ervan was criterium nummer twee.
Uiteindelijk betaalt PBC de 5 miljoen euro alsnog, maar dan pas op de laatste dag van 2016. Tijdens die twee jaar verkoopt het bedrijf één derde van de 850 beschikbare parkeerplaatsen en garageboxen in de ondergrondse parkeergarages, voor een geschat totaalbedrag van om en bij de 18 miljoen euro.
De erfpacht op de gebouwen van de twee grootste parkings wordt vervolgens doorverkocht aan een nieuwe vennootschap, de NV Nieuwpoorts Parkeren, voor de som van 21 miljoen euro. En vooral: zes maanden na de aanbesteding wordt ook de concessie voor boven- en ondergronds parkeren verkocht en komt het parkeren in handen van de NV Parkeerbedrijf Nieuwpoort. Dat PBC van plan was om zo goed als alles uit te besteden, stond nergens in de initiële offerte en doet bij velen de wenkbrauwen fronsen.
“Wij weten meer”
Zo bracht gemeenteraadslid Dimitri Dedecker (Gezond Verstand) in de gemeenteraad van februari dit jaar al naar boven dat de stad Nieuwpoort uit het straatparkeren sinds 2019 geen inkomsten haalt. Burgemeester Vandecasteele erkende het probleem toen en stelde ‘in onderhandeling’ te zijn met Indigo, de overnemer van de NV Parkeerbedrijf Nieuwpoort. Gemeenteraadsvoorzitter Rik Lips, die in 2012 schepen was, voegde daar met een sneer aan toe dat Dedecker niet wist waarover hij sprak. “Jij weet niet in welke sfeer dit is tot stand gekomen. Wij weten meer”, liet hij zich ontvallen in openbare zitting.
Recent, in de gemeenteraad van mei, bracht Dedecker bovendien aan het licht dat de stad mogelijk nog een pak geld laat liggen. “Omdat de erfpachtvergoeding van 5 miljoen euro pas later is betaald, had Nieuwpoort recht op nalatigheidsintrest. Die is nooit betaald. Net zomin als de indexeringssom die jaarlijks op die 5 miljoen euro moest betaald zijn. Volgens mijn berekeningen loopt de Nieuwpoortse schatkist zo ruim 1,4 miljoen euro mis”, zegt Dedecker.
Politiek actief
Nadat NV Parkeerbedrijf Nieuwpoort (nu Indigo) ook de exploitatie van de ondergrondse parkings in handen kreeg, moesten ze huur betalen aan de nieuwe erfpachthouder: de NV Nieuwpoorts Parkeren. En, anders dan de naam zou doen vermoeden, zit daar niet de stad Nieuwpoort achter. De NV Nieuwpoorts Parkeren wordt in 2013 opgericht door… de twee sterke mannen achter de Sea Coast Group, die elk 25 procent van de aandelen in handen hebben.
(lees verder onder de afbeelding)
Kort samengevat halen die twee ondernemers dus in 2012 de overheidsopdracht binnen, verpatsen ze na zes maanden de concessie en na drie jaar de erfpacht van de parkeergarages naar een vennootschap waar ze zelf aandeelhouder zijn, verhuren de exploitatie aan een externe firma en cashen op regelmatige basis de huur. Hun eigen investering? Behalve de bouw van de parkeergarages zelf is er enkel de canon van 5 miljoen euro, die door de verkoop van de particuliere garageboxen voor circa 18 miljoen euro en de verkoop van de erfpacht voor circa 21 miljoen euro al ruimschoots gedekt is.
De grote vraag waar het gerecht nu een antwoord op moet vinden: heeft hier nog iemand, behalve de twee bouwmagnaten, flink aan verdiend en is dat wel op een koosjere manier gebeurd? Het strafonderzoek dat momenteel gevoerd wordt, zal daar duidelijkheid moeten over brengen. Dat we ondertussen dertien jaar verder zijn, maakt het er voor de speurders niet makkelijker op. Roland Crabbe, burgervader tijdens de periode van de aanbesteding in 2012, overleed in 2016.
Toenmalig eerste schepen Geert Vanden Broucke, die burgemeester werd na het overlijden van Crabbe, is gestopt met de politiek. Wel nog politiek actief én destijds betrokken bij het dossier, zijn huidig burgemeester Kris Vandecasteele, gemeenteraadsvoorzitter Rik Lips en schepen Bert Gunst.
Stadsbestuur reageert: “Wij leefden toen in een dictatuur”
Geconfronteerd met het nieuws dat het gerecht een onderzoek voert naar het parkingdossier, wijzen alle betrokken leden van het huidige bestuur met een beschuldigende vinger naar voormalig burgemeester Roland Crabbe, die in 2016 overleed. “Crabbe had goeie banden met een van de partners in dat dossier”, zegt schepen Bert Gunst. “Wij leefden in 2012 in een soort dictatuur. Als je als schepen je dossier erdoor wilde krijgen, had je de steun van Crabbe nodig. Op die manier heeft Crabbe dat parkingdossier erdoor gekregen. Is dat correct? Neen. Maar zo werkt politiek”, zegt huidig gemeenteraadsvoorzitter Rik Lips, die in 2012 schepen was.
“Wij zitten nu wel een beetje met de gebakken peren”, stelt huidig burgemeester Kris Vandecasteele vast. Geen van hen is op de hoogte van het strafonderzoek. “Ik heb niet de indruk dat daar toen iets gebeurd is dat niet door de beugel kan. Maar als het zo is, zou ik het wel graag weten”, zegt de burgemeester. “Laat het gerecht maar zijn werk doen. Ondertussen kijken wij liever vooruit”, besluit Rik Lips.
Oppositie is scherp: “Puur wanbeleid, of nog erger”
Raadslid Dimitri Dedecker (Gezond Verstand) kwam in de gemeenteraad al enkele keren tussen over het parkeerdossier. “Ik ben blij om te horen dat het gerecht een onderzoek voert. Dit dossier kost de Nieuwpoortenaar miljoenen. Ik word vooral kwaad omdat het huidige bestuur zelfs niet het weinige opeist waar de inwoners van Nieuwpoort recht op hebben. Had ik de kat de bel niet aangebonden, dan hadden we nog jarenlang geen inkomsten uit het straatparkeren gehaald. Nu is men aan het onderhandelen, terwijl men gewoon het contract moet doen naleven. Het hele bestuur heeft boter op het hoofd: de ene helft omdat ze in 2012 als schepen betrokken waren, de andere helft omdat ze het dossier mee goedkeurden. Dit is puur wanbeleid. Tenzij er nog meer aan de hand is, maar dat moet het gerecht maar uitklaren.”
Bouwpromotor wacht af: “Aandacht is niet bevorderlijk voor dossier”
Een van de twee bouwpromotoren achter Promotion and Building Company is bijzonder kort van stof wanneer we hem om een reactie vragen. “Ik weet daar niets meer over. Een strafonderzoek, zegt u? Geen idee”, klinkt het. Zijn zakenpartner heeft evenmin weet van het onderzoek, maar wijst er wel op dat het hele dossier ook voor zijn bedrijf geen winst oplevert. “Omdat Nieuwpoort weigert die parkeertarieven te indexeren – wat nochtans de logica zelve is – houden wij inderdaad een deel van de inkomsten in. De onderhandelingen daarover lopen. Dat de oppositie – en nu ook de pers – op dit dossier springt, is niet bevorderlijk”, klinkt het. Voorts wijst ook de ondernemer op de bijzondere positie van Roland Crabbe. “Hij had in zijn hoofd hoe het parkeerbeleid er moest uitzien en zo zou het zijn. Nogal dictatoriaal. Met de nieuwe burgemeester (Kris Vandecasteele, red.) loopt het beter.”
The post EXCLUSIEF – Gaf stadsbestuur miljoenen cadeau in parkingdossier? Gerecht onderzoekt mogelijk gesjoemel in Nieuwpoort is provided by KW.be.
