De locatie ligt enigszins afgelegen van de bewoonde wereld, maar op de archeologische site Klarewal, zo’n 2 kilometer van het centrum vandaan, heeft een kunstenaarskoppel uit Antwerpen een kunstwerk neergezet. De cirkelvormige formatie met 6 reusachtige zwerfkeien is een eerbetoon aan de resten van het verleden in de bodem. Op de dag dat de lente begint, 21 maart, werd het ingehuldigd.
De site Klarewal, oorspronkelijk een rond perceel, ligt iets hoger dan de omliggende gronden. Gedurende vele jaren was naburige landbouwer Kris Mahieu eigenaar en beheerder van de maaiweide. In het kader van de ruilverkaveling Sint-Rijkers onderzocht de VUB de ondergrond waarbij in de bodem resten van een walgracht zichtbaar werden.
De betrokken archeologen zagen verschillende mogelijke hypotheses: een versterking die in de 9de eeuw was opgetrokken tegen invallen van de Noormannen of de Vikingen, maar ook indicaties van menselijke activiteit in een veel verder verleden, namelijk de periode van 2050 voor Christus. Ondanks alle onderzoek kon het verleden van deze plek niet volledig worden doorgrond. Een deel van het mysterie blijft dus, maar dat er waardevolle archeologische resten in de ondergrond zitten, staat vast.
Zonnewijzers
Elise Eeraerts en Roberto Aparicio Ronda, het Antwerpse kunstenaarskoppel dat de opdracht binnenhaalde, speelt daarop in. Hun werk Below Ground, Beyond Earth, maakt de tijd op een analoge manier zichtbaar door toedoen van de zon die rond 6 grote verzaagde stenen cirkelt. Zoals men dat in een ver verleden deed met zonnewijzers. De zes stukken steen zijn gezaagd uit twee Zweedse granieten zwerfkeien vanwege de mogelijke link met de Vikingen. In de keien zit speciaal glas verwerkt. Het fungeert als doorkijk in het landschap maar ook als spiegel.
“De installatie markeert de jaarlijkse uiterste posities van de zon aan de horizon via de vensters die aan de keien zijn bevestigd”, zegt Elise. “Op 21 juni en 21 december, respectievelijk de langste en de kortste dag van het jaar, kan men de zon waarnemen door de vensters, en weerkaatst de lichtreflectie terug van de ene steen op de andere die er tegenover ligt.”
“Ook op 21 maart en 21 december, wanneer dag en nacht overal ter wereld even lang zijn, heb je de kans om de zonsopgang –en ondergang te zien door de vensters van de middelste, grootste steenformaties. En het glas weerkaatst verschillende kleuren, afhankelijk van de lichtinval. De datum van 21 maart voor de opening is dus heel bewust gekozen”, zegt Elise. “Al hadden we vandaag net de pech dat er wolken zijn. Anders hadden we op het moment van de opening de zon zien zakken door het reflecterend glas.”
Samenwerking
De realisatie op de site is een samenwerking tussen de gemeente Alveringem, ruilverkaveling Sint-Rijkers en dus VLM en ‘De Nieuwe Opdrachtgevers’, een vzw die het ganse proces heeft begeleid en opgevolgd. Curator van het project binnen de vzw was Louise Goegebeur.
“Ik herinner mij ons eerste bezoek aan de site zo’n vier jaar geleden”, zegt Louise. “Het project zat in de beginfase en we stelden ons de vraag “wat willen we hier.” Er waren nog geen wandelpaden zoals nu en we konden de weide niet betreden zonder laarzen. En dus zijn we die gaan vragen bij landbouwer Kris Mahieu die toen ook nog eigenaar van het weiland was. We hebben hem meteen gevraagd om mee na te denken over wat hier zou passen. En zo is een fijne samenwerking ontstaan.”
Modern resultaat
Of het resultaat geslaagd is, vragen we aan Kris’ echtgenote Rita Devrome. Een landbouwer geeft immers niet graag landbouwgrond af om er een kunstwerk op te zetten… “Toch wel”, zegt Rita. “Het is modern en een keer iets anders dan wat je hier zou verwachten.”
Ondertussen zijn site en kunstwerk eigendom van de gemeente Alveringem. Het gras tussen en rond het kunstwerk wordt nog verder ingezaaid en aan de twee toegangswegen komt nog een infobord. Dochter Jolien Mahieu en haar man Jonas die begin dit jaar de hoeve Mahieu overnamen, zullen het grasland verder maaien. Deze plek van stilte en bezinning wordt ook opgenomen in het fietsnetwerk van Westtoer.
The post Kunstwerk eert resten van het verleden in de bodem van site Klarewal: “Met glas dat fungeert als spiegel én doorkijk” is provided by KW.be.
