Cameraman Stijn De Smet (38) uit Machelen geeft op 3 en 4 april een lezing in de Gaston Martenszaal over zijn ervaringen in oorlogsgebied. Stijn is de vaste cameraman van VTM-oorlogsverslaggever Robin Ramaekers. In oktober vorig jaar werden ze samen aangevallen in Libanon, Stijn kreeg daarbij een kogel in zijn been.
Lees ook: Journaliste Joanie De Rijke (60) pendelt tussen Wevelgem en oorlogsgebied
Stijn De Smet werkt al ruim vijftien jaar als cameraman en was in 2014 voor het eerst in Oekraïne. Toen was daar de Maidanrevolutie aan de gang. Betogers protesteerden tegen de corruptie en de pro-Russische koers van de toenmalige president maar dit ontaardde in zwaar geweld. “Het was oorlog op straat”, begint Stijn.
Kogelgaten
“Wij zaten in een hotel vlak bij het Maidanplein waar de politie plots het vuur opende op de betogers. Tientallen mensen werden voor onze ogen neergeschoten. Er zaten zelfs kogelgaten in het badkamerraam van onze hotelkamer. Het hotel was plots een veldhospitaal geworden, de ene na de andere gewonde werd binnengebracht.”
“Naast mij stond op dat moment ook een andere cameraman en ik zag hem blokkeren; hij liet zijn camera vallen. Tegelijk merkte ik dat dat bij mij niet gebeurde. Al dat leed raakt me zeker, maar tegelijk kon ik wel een knop omdraaien. Ik was hypergefocust en heb daar geleerd dat ik blijkbaar wel om kan met zulke dingen.”
“Plots haalde iemand een geweer boven en ik moest mijn camera afgeven”
Intussen is Stijn De Smet de vaste cameraman van VTM-oorlogsverslaggever Robin Ramaekers. Hij maakte doorheen zijn carrière al reportages in onder meer Irak, Syrië, Afghanistan en Israël. Hij keerde nog meermaals terug naar Oekraïne en bracht vlak voor de inval in februari 2022 nog verslag uit over de spanningen aan de grens.
Oekraïne
“Poetin bracht volop zijn troepen in stelling maar niemand geloofde dat hij ook echt zou binnenvallen”, gaat Stijn verder. “We vlogen terug naar huis en ik reed net Machelen binnen toen ik telefoon kreeg dat ik meteen terug moest. Ik had één nacht om de was te doen. ’s Morgens vlogen we al terug en de ochtend daarna werden we in Kiev om 5 uur gewekt door de eerste explosies.”
“Intussen is het van februari 2024 geleden dat ik nog in Oekraïne was, voor de tweede verjaardag van de oorlog. Ik vond het jammer dat ik dit jaar niet opnieuw mee kon, maar mijn been is nog niet voldoende genezen.”
Spionnen
Terwijl Stijn doorgaans enkel verslag uitbrengt over al de gruwel en het leed, werd hij op 3 oktober vorig jaar zelf slachtoffer van oorlogsgeweld. Hij was op dat moment met Robin Ramaekers in de Libanese hoofdstad Beiroet om verslag uit te brengen over de escalerende oorlog in Israël. Tijdens een reportage over een nachtelijke raketaanval in het centrum van de stad, liep het verkeerd.
“Al dat leed raakt me zeker, maar tegelijk kon ik wel een knop omdraaien”
“Mensen riepen dat we moesten stoppen met filmen en vroegen wie we waren, al droegen we zoals altijd onze kogelvrije vesten met ‘press’ op”, zegt Stijn. “Plots haalde iemand een geweer boven en ik moest mijn camera afgeven. Uiteindelijk wilden ze enkel het geheugenkaartje maar het was duidelijk dat we daar best zo snel mogelijk vertrokken.”
“Er kwam echter een nieuwe groep mensen aan die riepen dat we spionnen waren. Ze namen Robin mee en toen ik hen probeerde tegen te houden, werd ik op mijn knieën gedwongen met een pistool tegen mijn slaap.”
Zenuwpijnen
“Een man, waarvan achteraf bleek dat hij net een broer verloren had in de raketaanval, stond te roepen en te tieren. Hij zette zijn pistool op mijn been en schoot twee keer. Een kogel werd nog opgevangen door mijn gsm die in mijn zak zat, de andere niet. Andere omstaanders waren duidelijk ook geschrokken en trokken die man weg. Hij kwam nog achter me aan en richtte opnieuw zijn pistool op mij. Toen dacht ik echt dat het gedaan was.”
“Uiteindelijk werd ik gered door een ambulancier die tussenbeide kwam en me naar het ziekenhuis bracht. Op het moment zelf voelde ik niet echt pijn in mijn been maar achteraf heb ik gehuild van de zenuwpijnen. Daar heb ik nu nog last van. Er is ook een stuk spier in mijn bovenbeen dat niet meer goed werkt. Het is nog afwachten of het opnieuw volledig in orde komt.”
Achter de schermen
“Intussen werk ik noodgedwongen parttime en doe ik wat lichtere opdrachten. Maar ik moet toegeven dat ik het werk in oorlogsgebied ergens toch mis. Het sneed toen Robin zonder mij naar Syrië vertrok of toen ik niet terug meekon naar Oekraïne. Ik wil zeker het gevaar niet opzoeken maar ik vind het belangrijk dat ik kan tonen wat daar gebeurt.”
Met die insteek gaf Stijn De Smet sindsdien eens een gastcollege aan de Thomas More Hogeschool. Dit kwam dan weer ter ore van de Cultuurraad van Zulte, die Stijn uitnodigde om een lezing te geven in de Gaston Martenszaal in Zulte. Een eerste voorstelling op 3 april was in geen tijd uitverkocht en intussen zit ook een tweede avond op 4 april volledig vol.
“Ik geef vooral een blik achter de schermen en vertel over mijn eigen ervaringen. Het is zeker niet de bedoeling om aan geopolitiek te doen en de oorzaken van conflicten uit te leggen”, besluit Stijn.
The post “Ik wil het gevaar niet opzoeken maar ik vind het belangrijk om te tonen wat daar gebeurt”: Cameraman Stijn De smet over werken in oorlogsgebied is provided by KW.be.
