Vetsmelter Fapro uit Ichtegem krijgt van de Vlaamse regering 1 miljoen euro subsidie om een installatie te bouwen die varkensvet zodanig fijn kan raffineren dat het gebruikt kan worden als vliegtuigbrandstof. Milieuverenigingen stellen zich echter ernstige vragen bij de duurzaamheid van die biobrandstof. “Voor een vlucht van Parijs naar New York heb je het vet van 8.800 varkens nodig. Dit doet de vraag naar dierlijke vetten toenemen, wat allerminst duurzaam is”, klinkt het.
Langs de Oostendsesteenweg in Ichtegem verwerkt de nv Fapro al jaren slacht- en karkasafval tot beendermeel en dierlijk vet. Die producten krijgen een nieuw leven in de vorm van dierenvoeding of meststof. Binnenkort komt daar nog een nieuwe bestemming bij: vliegtuigbrandstof. Om het varkensvet nog fijner te kunnen raffineren zodat het in biobrandstof kan vermengd worden, kreeg het bedrijf een vergunning (zie kader onderaan, red.) voor een nieuwe productielijn.
Daarbovenop komt nu een subsidie van de Vlaamse overheid van 1 miljoen euro. Op voorstel van minister-president Matthias Diependaele (N-VA), bevoegd voor onder meer Economie en Innovatie, keurde de ministerraad die ‘strategische ecologiesteun’ recent goed.
Het gebruik van dierlijke vetten in brandstof, ook voor vliegtuigen, is niet nieuw. Meer zelfs: het gebruik van biodiesel op basis van dierlijke vetten is in Europa het voorbij decennium volgens diverse studies meer dan verdubbeld. Experts waarschuwen dat de vraag het aanbod zal overtreffen en dat dieren geslacht zullen worden, enkel om dierlijk vet te produceren.
Parijs New York
De Europese federatie voor Transport en Milieu (T&E) plaatste twee jaar geleden in een studie al ernstige vraagtekens bij de duurzaamheid van die dierlijke vliegtuigbrandstof. Volgens T&E mengt men te veel hoogkwalitatief varkensvet in de brandstof, waardoor andere traditionele afnemers van het vet – zoals de chemische sector of de dierenvoederproducenten – genoodzaakt zijn om minder duurzame alternatieven te gebruiken. Ook de West-Vlaamse Milieufederatie zit op die lijn. “Voor een vlucht van Parijs naar New-York heb je volgens T&E het vet van 8.800 varkens nodig. Het is dus absurd te denken dat hiermee een grote verduurzaming wordt opgezet”, klinkt het.
Varkensstapel
De luchtvaartsector staat niet meteen bekend als uitblinker in duurzaamheid en dus helpt het produceren van brandstof ervoor ook niet echt, is de redenering. “Je zorgt ervoor dat de vraag naar dierlijke vetten toeneemt en dat we ons vastklikken aan de huidige varkensstapel. Zowel het aantal varkens, als het aantal vluchten moet binnen de grenzen van de omgeving gebracht worden”, stelt de West-Vlaamse Milieufederatie. Om ‘strategische ecologiesteun’ van de Vlaamse overheid te kunnen krijgen, moeten bedrijven aan een aantal voorwaarden voldoen. “Ecologie-investeringen die leiden tot milieubescherming, kunnen in aanmerking komen voor steun”, meldt de Vlaamse overheid op haar website.
Circulaire economie
Het produceren van vliegtuigbrandstof en milieubescherming valt op het eerste zicht niet met elkaar te rijmen. Toch verdedigt minister Diependaele de toegekende subsidie. “Deze ecologiesteun past binnen onze ambitie om reststromen maximaal circulair in te zetten. Dit project draait niet om CO?-reductie alleen maar om milieubescherming in de brede zin: vervuilde vetstromen worden gezuiverd, metalen komen niet meer in de uitstoot terecht, transportemissies worden vermeden en waardevolle grondstoffen blijven bruikbaar. Door lokaal te zuiveren en te scheiden, verhogen we de milieuefficiëntie en zetten we een afvalstroom om in een hoogwaardige grondstof. Dat is precies wat we met circulaire economie bedoelen”, klinkt het.
Bij Fapro werd ondanks herhaaldelijk aandringen niemand bereikbaar gevonden om toelichting te geven bij het productieproces of de subsidie.
Zonevreemd maar toch vergunning
In 2023 vroeg Fapro een omgevingsvergunning aan voor een nieuwe installatie om varkensvet verder te raffineren. Eén probleem: het bedrijf was en is zonevreemd. “De wet stelt duidelijk dat nieuwe zonevreemde constructies niet vergund kunnen worden”, stelde de gemeente Ichtegem in een advies. Ondanks een negatief advies van de provinciale omgevingsvergunningscommissie verleende de provincie in mei vorig jaar toch een vergunning. Lokale milieuverenigingen tekenden beroep aan, omwille van de zonevreemdheid maar ook omdat er sprake zou zijn van geurhinder en gezondheidsrisico’s. Bevoegd Vlaams minister Jo Brouns (CD&V) verklaarde dat beroep in november vorig jaar ongegrond en verleende, ondanks een nieuw negatief advies van de omgevingsvergunningscommissie, toch een vergunning. Drie maanden later krijgt het bedrijf van de Vlaamse regering een subsidie van 1 miljoen euro.
The post “Is dit wel duurzaam?”: Vetsmelter krijgt 1 miljoen euro subsidie om kerosine te maken uit… varkensvet is provided by KW.be.
