Onze stad zag in de voorbije eeuwen veel mensen passeren die in hun tijd grote bekendheid genoten maar daarna in de nevelen van de geschiedenis verdwenen. Gediplomeerd gids Chris Weymeis haalt elke week zijn loep boven en vertelt het verhaal van die ‘vergeten’ Bruggelingen. Vandaag: Benoni Pattyn, of ‘Cissen de frietenboer’.
Brugge herbergt sinds enige jaren een Frietmuseum in de voormalige Genuese Loge aan de Vlamingstraat. Dat betekent evenwel niet dat algemeen bekend is wie de eerste in Brugge geboren frietverkoper was. Dankzij een artikel van wijlen Jaak A. Rau in het tijdschrift Brugge die Scone weten we dat het gaat om Benoni Pattyn, ook wel Cissen de frietenboer genoemd.
Frieten aan huis
Wie de ‘uitvinder’ van de frieten is, laten we hier even in het midden, maar het was zeker geen Bruggeling. Misschien was het de Duitser Tritz Krieger van wie bekend is dat zijn weduwe in 1860 aanwezig was op de Brugse Meifoor. Haar kraam op de Markt stond rechtover café Craeneburg. Ook in 1873 was ze in Brugge aanwezig en maakte ze zelfs publiciteit dat ze op aanvraag frieten aan huis leverde.
Ondertussen waren er vanaf 1868 al andere frietverkopers in Brugge actief. In 1895 duikt een zekere Bonami op die op de Meifoor een ruimte van één vierkante meter huurt of met andere woorden net de ruimte om er een hondenkar te plaatsen. Eén jaar later is de man, dan bekend als Benoni Pattyn, er opnieuw en dit keert huurt hij een ruimte van bijna vier vierkante meter. Mogelijk beschikte hij toen over een handkar met een voorraad aardappelen.
Benoni Franciscus Pattyn werd op 22 december 1840 in Brugge geboren als jongste zoon van de Brugse koetsier Frans Pattyn en de uit Izegem afkomstige Amelie Bourrez. Het gezin woonde bij de geboorte van Benoni in de Rijkepijndersstraat en kreeg meerdere kinderen. Frans kon dus blijkbaar meer dan met de koets rijden!
Volgens Jaak A. Rau koos Benoni voor warme bakker als beroep, hoewel hij onder andere in de bevolkingsregisters als werkman, zelfs bij de spoorwegen, staat vermeld. Hoe dan ook, op 9 december 1870 huwde hij met kantwerkster Elisa Deswarte. Ook hun gezin was bijzonder kinderrijk. Het gezin was allesbehalve honkvast en verhuisde geregeld. Zo woonde het echtpaar aan de Gistelsesteenweg in Sint-Andries, aan de Maria van Bourgondiëlaan en aan de Vestenstraat (nu Keizer Karelstraat) waar moeder Pattyn de herberg Simon Stevin zou hebben uitgebaat.
Kruiwagen met vet
Benoni Pattyn startte als frietverkoper rond 1880 toen hij met een kruiwagen met een ketel met vet en een houtskoolkacheltje erop de volksbuurten van Sint-Anna en Sint-Gillis aandeed en er bekend werd als Cissen de frietenboer. Behalve op de Meifoor stond hij met zijn kar ook geregeld aan de Stadsschouwburg. Na zijn overlijden in Sint-Andries op 23 oktober 1912 vestigde zijn weduwe zich aan de Vismarkt waar ze, net als aan de Maria van Bourgondiëlaan, een café uitbaatte. (CW)
The post Bruggeling onder de loep (99): Benoni Pattyn, of ‘Cissen de frietenboer’ is provided by KW.be.
